Beslenme sağlık araştırmaları için etkileşimli bir büyük veri ambarı altyapısı geliştirme ve uygulaması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2016

Öğrenci: TUBA GÖKHAN

Danışman: AYDIN ÇETİN

Özet:

Beslenme ve sağlık arasındaki ilişki asırlardır ilgi çeken bir araştırma konusudur. İbn-i Sina'ya göre sahip olduğumuz hastalıkların çoğu uzun süreli hatalı beslenmeden kaynaklanmaktadır. Bu savı bilimsel olarak doğrulayacak yeterli veri ve araştırma altyapısı oluşturabilmek için o dönemde olmayan veya oldukça sınırlı olan gerekli bilimsel ve teknolojik yöntemler artık mevcuttur. Ancak hastalıkların sayısı ve ilişkilendirilecek verilerin karakteristiği ve boyutu dikkate alındığında halen mevcut veri düzeyinin yeterli olup olmadığı tartışmalıdır. Beslenmenin sağlık üzerinde oluşturduğu olumsuz etkileri araştırmak ve mevcut durumları tespit edip gereken önlemlerin alınması amacıyla daha fazla sayıda ve özellikte veri elde edebilmek için bireylerin ve hatta toplumun beslenme şekillerinin düzenli olarak takip edilmesi önemlidir. Bu kadar büyük ölçüde bir verinin bir araya getirilmesi en temel sorunlardan bir tanesidir. Teknolojinin günlük yaşamda yaygın kullanımı incelendiğinde bireylerin internet ve sosyal ağlar üzerinden beslenme ve sağlık alanında bilgi paylaşma eğilimi gösterdikleri ve bu paylaşımların veri akışının büyük oranını oluşturduğu gözlemlenmektedir. Bu tezde, seyreden hastalıklar ve beslenmeye bağlı semptomları arasındaki ilişkinin araştırılabilmesi amacıyla mobil ve web etkileşimli bir platform tasarımı geliştirilerek uygulamaya alınmıştır. Veri toplamada pilot uygulama olarak, alevlenme evresinde genetik yatkınlık, beslenme alışkanlıkları, psikoloji ve çevresel faktörler gibi birçok iç ve dış etkenin rol oynadığı için İrritabl (Huzursuz) Barsak Sendromu (Spastik Kolon) seçilmiştir. Geliştirilen platform aracılığıyla bireylerin mobil cihazları ve web uygulaması kullanılarak, demografik bilgilerinin yanı, beslenme alışkanlıklarının, hastalığın alevlenme ve yatışma evrelerinin kayıt altında tutulduğu çift kör veri alma yöntemine sahip etkileşimli bir büyük veri ambarı altyapısı tasarlanmış ve uygulanmıştır. Geliştirilen alt yapı aracılığıyla bireylere kendi durumlarını takip edebilme, araştırmacılara ise sürekli gelişen dinamik veriler ile çalışabilme imkânı sunulmaktadır.