Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2018
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Eda Bilir
Danışman: RABİA SARIKAYA
Özet:tamamlanan İÖMYİTÖ Açımlayıcı (AFA) ve Doğrulayıcı (DFA) faktör analizi için hazır hale gelmiştir. AFA ve DFA için toplamda 1248 öğrenciden hem valilik izni hem de gönüllülük esasına bağlı kalınarak veri toplanmıştır. Elde edilen verilerle Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA, n=628) ve Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA, n=620) değerleri LISREL ve SPSS paket programları kullanılarak hesaplanmıştır. AFA değerleri hesaplaması sonucunda ölçek formunda yer alan üç maddenin (madde1, madde16, madde19) binişiklik özelliği göstermesinden dolayı ölçek formundan çıkarılmasına karar verilmiştir. Ölçekten çıkarılan üç maddeden sonra İÖMYİTÖ üzerinde ikinci bir AFA değeri hesaplama sürecine gidilmiş ve ölçek eğik döndürme analizi ile rotasyona uğratılmıştır. İkinci AFA analizi bulgularında ölçeğe ait madde faktör yükleri arasında binişiklik özelliği ortadan kalkmış ve scree plot grafiği ile elde edilen dört alt faktörlü yapı doğrulanmıştır. Açımlayıcı faktör analizi sonucunda ayrıca toplam açıklanan varyansın ölçeğin %49,2'sini açıkladığını ve İÖMYİTÖ'nün 4 alt faktör altında toplandığı saptanmıştır. Daha sonra ölçek formunun elde edilen örtük yapısının doğrulanması ve uyum indeks değerlerinin hesaplanması için DFA yapılmıştır. DFA analiz işlemi 4 alt faktör 21 maddelik İÖMYİTÖ üzerinde gerçekleştirilmiştir. DFA analizi bulgularına ait yol grafiği üzerinde T değerleri incelendiğinde bulguların 0,01 düzeyinde anlamlı olduğu bulunmuş ve maddelere ait faktör yüklerinin tamamı 0,30 değerinin üzerinde olduğu hesaplanmıştır. Ayrıca DFA sonucu elde edilen madde uyum indeksleri NFI(Normed Fit Index), NNFI(Non-Normed Fit Index), IFI(Incremental Fit Index), CFI (Comparative Fit Indeks), GFI (Goodness of Fit Index), AGFI (Adjusted Goodness of Fit Index), RMR (Root Mean Square Residual) değerlerinin mükemmel uyuma sahip olduklarını ve RFI (Relative Fit İndex), RMSEA (Root Mean Square Error of Approximation, X2/sd değerlerinin kabul edilebilir uyum derecesine sahip oldukları analiz işlemi sonucunda elde edilen bulgular arasında yer almaktadır. DFA ile örtük yapısı doğrulanan İÖMYİTÖ'nin güvenirlik değerlerini hesaplamak için iç tutarlılık, test-tekrar test ve eş değer yarılar analiz yöntemleri kullanılmıştır. Ölçeğin bütününe ait iç tutarlılık katsayısı 0,872, iki yarı güvenirlik katsayısı 0,836 ve test-tekrar test katsayısı 0,828 olarak saptanmıştır. Elde edilen veriler doğrultusunda ölçeğin bütününe ait güvenirlik katsayısının 0,828 ile 0,872 arasında değiştiği hesaplanmıştır. Güvenirlik katsayısı hesaplanan ölçek üzerinde son olarak ölçüt geçerliğini sınamak amacıyla Gülhan ve Şahin tarafından 2016 yılında uyarlanan STEM Tutum Testi (STT)'ne ait üç alt boyut (Fen-Matematik- Mühendislik ve Teknoloji) kullanılmıştır. İki ölçek arasındaki korelasyon değerleri hesaplanmış ve elde edilen değerlerle iki ölçeğin 0,01 düzeyinde manidar bir ilişki gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır. Böylece İÖMYİTÖ'nün ilgi ve tutum boyutları için ölçüt geçerliği sağlanmıştır. Yapılan analiz işlemleri sonucunda İÖMYİTÖ'nün Türkçeye uyarlama süreci sonunda ilgili ölçeğin geçerli ve güvenilir bir ölçek olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu çalışmada ayrıca İÖMYİTÖ kullanılarak toplamda 1248 öğrenciden elde edilen verilerle ilköğretim öğrencilerinin mühendisliğe yönelik ilgi ve tutum düzeyleri belirlenmiştir. Öğrencilerin İÖMYİTÖ'den elde edilen ortalama tutum puanlarının cinsiyete bağlı değişimi bağımsız gruplar t testi ile yaş değişkenine bağlı olarak değişip değişmediği ise tek yönlü varyans (Anova) analizleri ile hesaplanmıştır. Öğrencilerin ilgi ve tutum düzeyleri ilgi alt boyutunda tamamen katılıyorum düzeyinde erkek ve kız öğrencilerin görüşleri alt boyutunda hiç katılmıyorum düzeyinde ve tutum alt boyutunda ise madde11 ve madde 21 için kararsızım düzeyinde geri kalan maddeler için tamamen katılıyorum düzeyinde ölçülmüştür. İlköğretim öğrencilerinin cinsiyet değişkenine bağlı olarak kız öğrencilerin görüşü alt faktöründen elde ettikleri puan ortalamasının kadınlarda ( =45) erkek öğrencilerin ortalama puanına göre ( =28,7) yüksek olduğu görülmüştür. Ayrıca kız öğrencilerin görüşü alt faktöründe cinsiyetler arasındaki farkın istatistiksel olarak kızlar lehine anlamlı olduğu saptanmıştır. Erkek öğrencilerin görüşü alt faktörü için ise erkek öğrencilerin puan ortalamasının ( =42,7) kız öğrencilerin puan ortalamasından ( =37,4) yüksek olduğu ve erkek öğrencilerin görüşü alt faktörü altında cinsiyet değişkenine ilişkin erkek öğrencilerin lehine anlamlı bir fark bulunmuştur. Bununla birlikte elde edilen ANOVA bulgularına göre ise ilgi alt faktöründe (8-9, 9-11, 10-11 yaş) ve kız öğrencilerin görüşü alt faktörü (8-10yaş) arasında anlamlı bir fark elde edilmiştir.