Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2018
Öğrenci: İLKAY YAVUZ
Danışman: ATİLLA MİRATİ MURATHAN
Özet:Petrokimya endüstrisinin üretim ve depolama proseslerinde, insan ölümüne, çevre ve işletmelere ciddi boyutta zarara yol açan ve maddi olarak ciddi kayıplara sebep olabilen büyük endüstriyel kaza anlamında birçok kaza meydana gelmektedir. İlgili direktifler ve mevzuat kapsamında büyük endüstriyel kazaların önlenmesi ve etkilerinin azaltılması amacıyla büyük endüstriyel kaza tehlikelerinin belirlenmesi ve bu tehlikelerden kaynaklanabilecek risklerin değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu tez çalışmasında, büyük endüstriyel kaza meydana gelme potansiyeli olan ve petrokimya endüstrisinden seçilen bir akaryakıt depolama tesisinde LPG, Ham Petrol ve Dizel depolama tanklarında meydana gelebilecek sırasıyla BLEVE, Tam Yüzey Yangını ve Havuz Yangını olaylarının kök nedenlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu çalışmada, Hata Ağacı Analizi (HAA) yöntemi kullanılarak risk değerlendirmesi yapılmıştır. Seçilen üç tank için, tepe olay olarak sırasıyla BLEVE, Tam Yüzey Yangını ve Havuz Yangını olayları belirlenmiştir. Bu tepe olaylarına sebep olabilecek tüm alt nedenler belirlenmiş ve sayısal mantık kapıları olan VE/VEYA kapıları ile bağlantı kurularak kök nedenler tespit edilmiştir. Java tabanlı bir program geliştirilmiştir ve LPG, Ham Petrol ve Dizel tankları için uygulanmıştır. Program ile belirlenen tepe olayları ve her bir tepe olayına sebep olan kök nedenler belirlenerek hata ağacı oluşturulduktan sonra, program veri tabanına girilen kök nedenlerin frekans verileri kullanılarak Boolean Matematiği ile her bir tepe olayının frekansı (en yüksek önlem seviyesi) hesaplanmıştır. Her bir tepe olayının kabul edilebilir risk seviyesinde olduğunun kontrolü yapılmıştır. Risk seviyesinin daha düşük olabilmesi için belirlenen nedenler doğrultusunda büyük endüstriyel kazaları önlemeye ve etkilerini en aza indirmeye ilişkin bu sektördeki işletmelere teknik ve idari önlemler sunulmuştur.