Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2017
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: BUKET HAMAMCIOĞLU
Danışman: Belma Aslım
Özet:Başta Alzheimer ve Parkinson olmak üzere birçok nörodejeneratif hastalığa karşı kullanılan mevcut ilaçların yetersizliği ve farklı yan etkiler göstermeleri; yan etkisi olmayan, koruyucu veya tedavi edici yeni doğal ajan arayışını önemli kılmıştır. Bitkisel doğal ürünlerden ve tıbbi bitkilerden elde edilen ekstraktlar, bu hastalıkların tedavisinde umut verici bir tedavi sınıfı olarak görünmektedir. Bu çalışmada da nörodejeneratif hastalıklara karşı, bitkisel kaynaklı, nöronları koruyacak ve onarımını sağlayacak, doğal ve yeni bir ajanın bulunması amaçlanmıştır. Tıbbi önemi olan Glaucium corniculatum ve Glaucium acutidentatum bitkilerinin su ve metanol ekstraktları hazırlanmış ve bu ekstraktların koruyucu ve iyileştirici etkileri nörit forma fPC12 (feokromasitoma) hücre modelinde çalışılmıştır. Sitotoksisite, nöroprotektif etki, nöroinflamasyon ve nörit gelişimi çalışmaları için hücreler farklı konsantrasyonlardaki bitki ekstraktları ile inkübe edilmiş ve ardından H2O2 uygulaması yapılmıştır. Uygulamalar sonrasında sitotoksisite ve nöroprotektif etki MTT yöntemi kullanılarak belirlenmiştir. Nöroinflamatuar etki ise IL-6 ve IL-10 kitleri kullanılarak mikroplaka okuyucu ile belirlenmiştir. Nörit gelişimi, nörit uzunluğu ve nörit indeksi bakımından değerlendirilmiş ve analizler optik mikroskopta gerçekleştirilmiştir. Ekstraktların insan lenfosit hücreleri üzerine genotoksik etkileri ve DNA'da hasar meydana getiren H2O2'e karşı antigenotoksik etkileri ise Comet yöntemi ile belirlenmiştir. Ekstraktlarda mutajenite çalışması Ames yöntemine göre gerçekleştirilmiştir. Bitki ekstraktlarının fPC12 hücrelerinde sitotoksik etkileri olmayıp, uygulanan dozlarda H2O2 kaynaklı hasara karşı hücreleri %10 ile %46 oranında korudukları hem kolorimetrik hem de morfolojik olarak tespit edilmiştir. Ayrıca ekstraktların genotoksik ve mutajenik etkilerinin olmadığı belirlenmiş olup, H2O2 ile oluşturulan DNA hasarına karşı da %34,5-%65,9 oranında koruyucu etki göstermişlerdir. Ekstraktlar antiinflamatuar sitokin olan IL-10 salınımını 55 ile 88 kat artırıp, proinflamatuar sitokin olan IL-6 salınımını ise 1 ile 7 kat azaltarak hücreleri nöroinflamasyona karşı koruyucu etki göstermişlerdir. Bu yönleri ile ilk defa çalışılmış olan G. corniculatum ve G. acutidentatum ekstraktlarından elde ettiğimiz sonuçlar, bu ekstraktlardan nörodejeneratif hastalıklarda koruyucu veya tedavi edici yeni bir ajanın geliştirilmesinin mümkün olabileceğini göstermektedir.