Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2009
Öğrenci: GİZEM ÖZATKAN
Danışman: İLHAN GÜRBÜZ
Özet:Türkiye’de yapılan halk ilaçları çalıĢmaları incelendiğinde, Ankara’nın Kızılcahamam Ġlçesi üzerinde ayrıntılı bir çalıĢma olmadığı tespit edilmiĢtir. Bu nedenle, 2007 ve 2008 yıllarında yöreye bilimsel geziler düzenlenerek Kızılcahamam Halk Ġlaçları araĢtırılmıĢtır. Sahada mülakat yöntemi kullanılarak yapılan araĢtırmalar neticesinde, toplam 32 familyadan 59 cinse ait 64 türün (69 takson) halk ilacı olarak kullanıldığı belirlenmiĢtir. Bununla birlikte, yörede az da olsa hayvansal ve diğer kaynaklı halk ilaçlarının da kullanılmakta olduğu belirlenmiĢtir. Kızılcahamam’da en çok Asteraceae, Rosaceae ve Lamiaceae familyalarına ait bitkilerin halk ilacı olarak kullanıldığı tespit edilmiĢtir. Bölgede bitkiler baĢlıca gastrointestinal sistem ve solunum yolu rahatsızlıklarına karĢı kullanılırken, bunu ürogenital sistem, romatizma, kardiyovasküler sistem rahatsızlıklarının takip ettiği belirlenmiĢtir. Halk ilacı olarak kullanılan bitkilerin yaklaĢık %83’ü dâhilen, kalanı ise haricen kullanılmaktadır. Bunların %32’si herhangi bir iĢlemden geçirilmeden (dâhilen veya haricen) kullanılmaktadır. Diğerleri ise baĢlıca çay Ģeklinde hazırlanarak (infüzyon veya dekoksiyon) kullanılmaktadır. Yörede tespit edilen bitkilerden 8 tanesinin, yurdumuzda halk ilacı olarak ilk kez Kızılcahamam’da kullanıldığı belirlenmiĢtir. Ayrıca 16 bitkinin ise bilinen kullanımlarının yanı sıra, yeni kullanımlarına da rastlanmıĢtır. Bilimsel gezi düzenlenen köylerin %41’inde halk ilacı ile ilgilenen veya kullanan kimse olmadığı belirlenmiĢtir. Böylece halk ilaçlarının hızla kaybolmakta olduğu bir kez daha ortaya çıkmıĢtır. Bu nedenle halk ilacı araĢtırmalarının öncelikle çalıĢılmamıĢ yöreler hedeflenmek üzere, tüm yörelerde hızla yapılması gereklidir.