Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2017
Öğrenci: GÜLÇE SÖZEN
Danışman: ESİN BOYACIOĞLU
Özet:Stanley Kubrick filmlerinde kentsel ve mimari mekânlara ağırlıklı olarak yer verir. İngiliz kült filmleri arasında olan Kubrick'in Otomatik Portakal'ı, 1960ların ve 1970lerin İngiliz mimarisini ve İngiliz Modernizm algısını yansıtmadaki başarısından dolayı değerli bir inceleme nesnesidir. Filmde; İngiliz Modernizmi, mimari ve sosyo kültürel konularda ıssız çevreler yaratan, benimsenilmemiş mekânlar olarak sunulur. II. Dünya Savaşı sonrası 1960'ların ve 1970'lerin İngiliz mimarlık ortamını etkileyen MARS Grup, Team 10, Archigram, Team 4 gibi mimari gruplar veya topluluklar ile CIAM Kongreleri, ütopist yaklaşımlar ve son olarak Brutalizm, sosyal, politik ve kültürel bağlamları ile birlikte İngiliz mimarisinin durumunu ve özellikle Britanya'nın toplu konut kavramını ortaya koyar. Filmde ortaya konan Brutalizm- Yeni Brutalizm-'in yarattığı çevrelerin seçimi, baskınlığı; izleyiciye bireysel, sosyal ve mimari ilişkiler açısından filmin alt metinlerini sorgulatır. Bu ilişkiler, Brutalizm'in etimolojik kavramlarıyla da ele alınır: 'Brutal', 'Art Brut' ve 'Beton Brut'gibi. Dış çekimlerin gerçekleştiği 'gerçek mekânların' tersine filmdeki özelleşmiş iç mekânlar, Kubrick'in yeniden yarattığı mimari mekânlardır ve Burgess'in kitabından uyarlanan bu film; kitabın mekânsal betimlemeleri ile karşılaştırıldığında da, Kubrick'in mimarlığı ve yarattığı mekânları bir eleştiri nesnesi olarak kullandığı açıkça görülür. Olayların yer aldığı mekânlar incelendiğinde Kubrick, mimarlığı toplumun geleneksel formlarına zarar vermek ve sosyal düzeni bozmaktan sorumlu tutar. İç ve dış mekânlarda ortaya konan bilinçli farklılık, dönemin mimari özelliklerini yansıtmayı hedeflerken bireysel ve toplu anlamda konut kavramının incelenmesiyle de kentsel mekânların sorgulanmasına neden olur. Bu çalışma, Kubrick'in perspektifiyle görselleşen mimari mekânlara odaklanarak Otomatik Portakal filmini yeniden değerlendirmiştir.