Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: GÖZDE BAHADIR
Danışman: Serap Demiriz
Özet:
Bu araştırmanın amacı okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden 60-72 aylık çocukların
akran oyun davranıĢlarını ve sosyal becerilerini bazı değiĢkenlere göre incelemek ve
aralarında nasıl bir iliĢkinin olduğunu ortaya koymaktır. AraĢtırma iliĢkisel tarama
modelindedir. ÇalıĢmanın verileri; “KiĢisel Bilgi Formu”, “Anaokulu ve Anasınıfı
DavranıĢ Ölçeği(Preschool and Kindergarden Behaviour Scale (PKBS–2) ‟nin Sosyal
Beceri Ölçeği” ve “Penn EtkileĢimli Akran Oyun Ölçeği- Öğretmen Formu (Penn
Interactive Peer Play Scale- Teacher Form)” ile toplanmıĢtır. AraĢtırmanın çalıĢma
grubunu 2019-2020 eğitim öğretim yılında Kars ili Merkez ilçesi Milli Eğitim
Bakanlığı‟na bağlı resmi ilköğretim okullarının anasınıflarına ve anaokullarına devam eden
normal geliĢim gösteren 60-72 aylık 300 çocuk oluĢturmaktadır. AraĢtırma verilerinin
analizinde araĢtırmanın amacı kapsamında ölçekler ve alt boyutlarından elde edilen
puanların belirlenen bağımsız değiĢkenlerin kategorilerine göre istatistiksel olarak anlamlı
farklılık gösterip göstermediği incelenmiĢtir. Bu bağlamda alt boyuta ait puan
dağılımlarının ele alınan bağımsız değiĢkenin her bir kategorisinde normal olması
durumunda, kategori sayısı iki ise iliĢkisiz örneklemler için t testi, kategori sayısı ikiden
fazla ise ANOVA analizi kullanılmıĢtır. Alt boyuta ait puan dağılımlarının ele alınan
viii
bağımsız değiĢkenin her bir kategorisinde normal olmaması durumunda, kategori sayısı iki
ise iliĢkisiz örneklemler Mann Whitney U testi, kategori sayısı ikiden fazla ise Kruskall
Wallis testi kullanılmıĢtır. AraĢtırmanın sonucuna göre; çalıĢma grubundaki çocukların
oyun etkileĢimlerinin genel olarak yüksek düzeyde olduğu, oyun aksaması ve oyun
kopukluğu davranıĢlarının düĢük düzeyde olduğu, akran oyun davranıĢlarının cinsiyet,
okula devam süresi, devam ettiği kurum türü, kardeĢ sayısı, anne baba öğrenim durumu,
anne çalıĢma durumu ve ailenin aylık gelir durumu değiĢkenlerine göre farklılık gösterdiği
belirlenmiĢtir. ÇalıĢmaya katılan çocukların sosyal becerileri incelendiğinde; ölçeğin
genelinde ve tüm alt boyutlarında sosyal becerilerin yüksek düzeyde olduğu, sosyal
becerilerin cinsiyet ve kurum türü değiĢkenine göre istatistiksel açıdan anlamlı bir farklılık
gösterirken okula devam süresi, kardeĢ sayısı, anne baba öğrenim durumu, anne çalıĢma
durumu ve ailenin aylık gelir durumu değiĢkenine göre anlamlı bir farklılık göstermediği
tespit edilmiĢtir. ÇalıĢma grubundaki çocukların akran oyun davranıĢları ile sosyal
becerileri arasındaki iliĢki incelendiğinde; sosyal beceriler ile akran oyun davranıĢlarının
boyutlarından oyun etkileĢimi arasında pozitif yönde anlamlı bir iliĢki olduğu görülmüĢtür.
Ayrıca sosyal beceriler ile akran oyun davranıĢlarının boyutlarından oyun aksaması ve
oyun kopukluğu boyutları arasında negatif yönde anlamlı bir iliĢki olduğu sonucuna
ulaĢılmıĢtır.