Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2008
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: DUYGU TOZCU
Danışman: ÇİĞDEM ÖZER
Özet:Bitki Büyümesi Düzenleyici Hormonlar (BBDH) bitkinin büyüme, gelişme ve diğer fizyolojik olaylarını olumlu ya da olumsuz etkileyebilen maddelerdir. Bu hormonlar günümüz koşullarında verimi, dayanıklılığı arttırmak ve ürün kalitesini yükseltmek amacıyla sıklıkla kullanılmaktadır. 4-Klorofenoksi asetik asit (4-CPA) seralarda özellikle domates üretiminde en fazla kullanılan BBDH’ lardan biridir. BBDH’ larının dozu ve uygulama zamanı verim açısından önemlidir. Aşırı doz ve uygun olmayan zamanda kullanım bitki büyümesini olumsuz etkilemektedir. Ayrıca bitkilerde bıraktıkları kalıntılar nedeniyle insan sağlığı üzerinde de istenmeyen etkilere neden olabilmektedir. Bu etkilenmede cinsiyet ve yaş faktörünün de önemli olduğu bilinmektedir. Literatürde 4-CPA ile ilgili çeşitli toksisite çalışmaları bulunmaktadır. Bu çalışmalar özellikle üreme sistemi ve endokrin sistem üzerine yoğunlaşmıştır. Nitekim puberte dönemine kadar 4-CPA’ ya maruz kalan dişi ve erkek sıçanlarda, üreme organlarının gelişimini olumsuz yönde etkilediği, doz bağımlı üreme organlarına apoptozise neden olduğu literatürde gösterilmiştir. Karaciğer, metabolik aktivitenin en fazla olduğu dokudur ve yüksek doz 4-CPA maruziyetinin hepatosellüler nekroza neden olduğu ifade edilmektedir. . Ancak 4-CPA ile oksidan olaylar arasındaki ilişkiyi gösteren bir çalışmaya literatürde rastlanmadı. Bu bilgiler ışığında, çalışmamızda puberte dönemine kadar değişik dozlarda 4- CPA’ ya maruz kalan dişi ve erkek sıçanların karaciğer dokusunda oksidan ve antioksidan olayları incelemeyi amaçladık. Çalışmada 20 günlük 40 erkek, 40 dişi sıçan kullanıldı. Sıçanlarda kendi içlerinde 5 gruba ayrıldı. Grup 1. Kontrol (n=8) : Herhangi bir uygulama yapılmadı Grup 2. SF kontrol (n=8) : Serum fizyolojik verildi (0.5 ml/gün) Grup 3. (n=8) : 0.5 ml SF içinde çözünmüş 25 mg/kg/gün 4-CPA Grup 4. (n=8) : 0.5 ml SF içinde çözünmüş 50 mg/kg/gün 4-CPA Grup 5. (n=8) : 0.5 ml SF içinde çözünmüş 100 mg/kg/gün4-CPA Uygulamalar oral yoldan, 30 gün süre ile yapıldı. 30. uygulamadan 1 gün sonra hayvanlar Rompun+Ketamin (50+60-100mg/kg) anestezisi altında feda edildi. Karaciğer dokusunda oksidan stresin göstergesi malondialdehit (MDA) ve doğal antioksidan glutatyon (GSH) düzeyleri spektrofotometrik yöntemle, NOx düzeyi (nitrat+nitrit) ise Griess yöntemi ile çalışıldı. Sonuçlar, Anova ve Mann-Whitney U testleri ile değerlendirildi. P0.05 değerleri anlamlı kabul edildi. Her iki cinste de kontrol ve SF grupları arasında MDA, GSH ve NOx düzeyleri açısından bir fark tespit edilmedi. 4-CPA uygulaması doz bağımlı olarak MDA ve Nox düzeylerinde artışa, GSH düzeylerinde ise azalmaya neden oldu. Bulgularımız doğrultusunda puberte öncesi dönemde uygulanan 4- CPA’ nın karaciğer dokusunda cinsiyete bağlı olmaksızın lipid peroksidasyonunu ve muhtemelen inflamatuar reaksiyonları arttırdığı söylenebilir.