Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2015
Öğrenci: SAFA EROĞLU
Danışman: FATMA AÇIK
Özet:Yabancı dil öğretimi sürecinde dili bağlam içerisinde en iyi aktarabilen materyaller metinlerdir. Dil öğretiminde son yaklaşımlar yapay ve kurma metinlerin yerine edebî metinlere yönelmek şeklindedir. İletişimsel Dil Öğretiminin dayandığı temel ilkelerin başında gerçek bağlamda hedef dili ana dili olarak konuşanların iletişim ortamlarında üretilmiş özgün dil ürünlerini sunmalı ilkesi gelmektedir. Bu ilkeden yola çıkılarak Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde başlangıç seviyesinden (A1-A2) başlayarak ileri seviyelere kadar tüm aşamalarda özgün/edebî metinlere yer vermek gerekir. Afiş, davetiye, yemek menüleri ile başlayan özgün metin örnekleri A2 seviyesinden itibaren resmî yazışmalar, gazete ilanları ve haber metinleri şeklinde devam ettirilmelidir. İlerleyen düzeylerde Türk edebiyatının önde gelen isimlerinin eserlerinden alıntılar ders materyalleri arasına dahil edilmelidir. Bu sayede dilin işlevsel yönüne aşinalık arttırılabilir. Aynı zamanda öğrenici Türk toplumunun dünyasını tanımaya, anlamaya başlayabilir, kültürel değerlerimizi ve Türkçenin inceliklerini kavrar. Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi sürecinde kullanılacak özgün ve sadeleştirilmiş metinlerin hangi seviyelerde yer alacağı sorununun yanında, metin seçimi ve seçilen metinlerin nasıl sadeleştirileceği konusu da çalışılması gereken hususlar arasında yer almaktadır. Türkçeyi en doğru ve güzel şekilde kullanan yazar, şair, araştırmacı vb. eserlerinden yola çıkılarak sadeleştirmeler yapılabileceği kanaatindeyiz. Sadeleştirme yapılırken bağdaşıklık, tutarlılık ögelerine hassasiyet gösterilmeli metinlerin anlamsal ve estetik olarak bir kayıp yaşamamasına dikkat edilmelidir. Krashen'in "anlaşılır girdi" kuramından hareketle, öğrenicinin mevcut yeterlilik düzeyinin biraz üzerinde yapılar sunularak dil öğretiminin gerçekleştirilmesi gerekir. Kurmaca metinlere göre sadeleştirilmiş metinler ve özgün metinler okuyucuya bu imkânı daha iyi sağlar. Metinlerin sadeleştirilme sürecinde; metin değiştirim; kaynak metin ile bu metin üzerinde yapılan bir dizi dilbilimsel değişiklik sonucunda ortaya çıkan hedef metinler arasındaki ilişki karşılaştırılmalıdır. Metinlerin çeşitli dilbilimsel işlemlerle öğrenicinin daha kolay anlayabileceği seviyeye getirilmesi için anlaşılması güç olacağı düşünülen sözdizimsel yapılar ayrıştırılabilir veya bu yapıların daha açık bir şekilde anlaşılabilmesi için eklemeler de yapılabilir. Özetleme, sadeleştirme, kısaltma, bölme, açımlama, genişletim, birleştirme, yerine koyma, düzenleme, düşürme, eksiltme vb. işlemler sonucunda ortaya kaynak metinden farklı yeniden oluşturulmuş bir metin çıkarılabilir. Bu çalışmanın amacı, Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenmek isteyen bireylerin ders dışında okuma materyallerine duyacakları ihtiyacı gidermeye yöneliktir. Bu amaç doğrultusunda edebiyatımızın seçkin yazarlarından biri olan Ömer Seyfettin'in Üç Nasihat adlı hikâyesini B2 dil düzeyine uygun bir şekilde sadeleştirerek Türkçe öğrenenlerin ders kitabı dışında okuma becerileri için kaynak/materyal sağlanması amaçlanmıştır. Bu amaçla hazırladığımız çalışmanın yabancılara Türkçe öğretimi alanına katkı sağlayacağını düşünmekteyiz. Sadeleştirme işleri B2 dil seviyesine uygun olarak yukarıda sıralanan ölçütler doğrultusunda gerçekleştirilmiştir. Aynı zamanda öğrenicinin B2 dil seviyesinde hâkim olması gereken dil yapıları; Ankara Üniversitesi TÖMER Yeni Hitit Yabancılar İçin Türkçe Ders Kitabı, İstanbul Yabancılar İçin Türkçe Ders Kitabı ve Diller İçin Avrupa Ortak Başvuru Metni' nden hareketle belirlenmiş ve sadeleştirme işlemi bu kriterlere göre yapılmıştır.