Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Dilan KALAYCI
Danışman: Necati Demir
Özet:
Bu araştırmanın amacı üç dönemde yürütülen 2012, 2015 ve 2018 PISA uygulamasının okuma becerisi kısmında sürekli ilk 10 içerisinde başarı gösteren Singapur, Hong Kong, Güney Kore, İrlanda, Finlandiya, Kanada’nın ana dili öğretim programları ile sıralaması yükselen İsveç, Amerika Birleşik Devletleri ana dili öğretim programlarını incelemek ve Türkçe öğretim programıyla karşılaştırmalı olarak ANFIS ile analiz etmektir. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden olan doküman incelemesi ile araştırmanın veri kaynağını oluşturan Singapur, Hong Kong, Güney Kore, İrlanda, Finlandiya, Kanada, İsveç, Amerika Birleşik Devletleri ve Türkiye ana dili öğretim programları incelenmiş, “kod - tema” olmak üzere alt unsurlara bölünmüş, söz konusu ana dili öğretim programları ANFIS yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmanın bu kısmında karma yöntemin “yakınsayan paralel karma yöntem” deseni kullanılmıştır. Bu doğrultuda söz konusu ana dili öğretim programlarının içerik yapıları, beceri dağılımları, kazanım sayıları, kod-tema kategorileri gösterilmiştir. Ana dili programlarının içerik yapılarındaki becerilere dayalı kod-tema kategorileri ve PISA puanları, ANFIS analizinde kullanılacak modelleri oluşturmuştur. Araştırma kapsamındaki ana dil öğretim programlarında “dinleme-konuşma-okumayazma” becerileri ortak beceriler olarak belirlenmiştir. “Okuma-dinleme, okuma-konuşma, okuma-yazma ve okuma-dinleme-konuşma-yazma” olmak üzere okuma becerisine göre dört farklı kombinasyon oluşturulmuştur. Bu dört farklı kombinasyon ANFIS için dört model anlamına gelmektedir. Her modelde, her bir becerinin PISA puanı üzerindeki etkisini incelemek için farklı girdi (beceri) ve çıktı değişkeni (PISA puanı) kombinasyonları geliştirilmiştir. Araştırmada ülkelerin tamamının program içeriklerine yer verilirken, ortak olarak alınan dört dil becerisi içerisinde dinleme becerisinde en fazla kazanım sayısına sahip ülkenin Güney Kore (53), en az kazanım sayısına sahip ülkenin İsveç (4) olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Konuşma becerisinde en fazla kazanım sayısı Güney Kore’de (57), en az kazanım sayısı İsveç’te (4); okuma becerisinde en fazla kazanım sayısı Türkiye’de (142), en az kazanım sayısı Singapur’dadır (9). Yazma becerisinde 100 kazanım sayısı ile en fazla kazanımı barındıran ülke Kanada olurken, Finlandiya yazma becerisine ait bir kazanım bulundurmamaktadır. Araştırmanın ANFIS analizi kısmındaki sonuç ise; tüm dil becerilerindeki kazanım sayısı ile PISA başarı puanı arasında doğru orantı bulunmadığını; okuma-dinleme, okuma-konuşma, okuma ve yazma arasındaki ilişkinin “çok iyi”, okuma-dinleme-konuşma-yazma arasındaki ilişkinin ise “ortalama” düzeyde anlamlı olduğunu göstermiştir. Okuma becerisinde başarıya ulaşmak için tüm dil becerilerinin bütünleşik şekilde kullanılmasının ilişki değerini düşürdüğü tespit edilmiştir. Grafiklerde Türkiye'nin her modelde çizgiden uzak olması, ilişkili grubun dışında olduğunu gösterirken grafik çizgisi boyunca diğer ülkelerin yakın dağılımı, bu ülkelerin program içeriğinin eşleştiğini ortaya koymuştur. Bu çalışma ile ANFIS gibi yapay zekâ modelleme tekniklerinin belirsiz sonuçların değerlendirilmesinde, özellikle sosyal bilimler alanında kullanılabilecek özgün ve etkili bir teknik olarak ulusal düzeyde tasarlanabilecek ana dili öğretim programlarının veya sınavların geliştirilmesine faydalı olacağı düşünülmektedir. Çalışmanın sonunda elde edilen nitel ve nicel veriler doğrultusunda öneriler sunulmuştur.
| Anahtar Kelimeler : |
|
| programı, ANFIS. |