Performans analizlerine dayalı yangın güvenlik tasarımı model önerisi: Sağlık yapılarında hasta yatak katı örneği


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: SEVİNÇ ÇETİN

Danışman: FİGEN BEYHAN

Özet:

Gelişen teknolojiyle birlikte hızlı nüfus artışı, farklı gereksinimlerin ortaya çıkmasıyla büyük ve karmaşık binaların yapılması yangınların çıkma olasılığını azaltmadığı gibi yangınların neden olduğu can ve mal kaybının da her geçen gün artmasına neden olmaktadır. Özellikle Türkiye’de son yıllarda meydana gelen yangınlar can kaybı ve maddi zararlarla sonuçlanmıştır. Bugün yangın güvenliği tasarımı, hükümlere dayalı ve performansa dayalı yangın güvenlik tasarımı olarak incelenmektedir. Hükümlere dayalı tasarım, yangından korunma amacıyla kabul edilebilir bir alt düzeyi oluşturmak için mimar ve mühendislere rehber görevi üstlenen hükümlere dayalı zorunluluklardır. Ancak, tamamen hükümlere dayalı yapılan tasarımlar, her zaman gerek duyulan esnekliği sağlamadığı gibi tasarımda belirlenmiş fonksiyonel gereksinimlerin karşılanamadığı durumlar olmaktadır. Performansa dayalı düzenlemelerde ise, kabul edilebilir tasarımlar ve alternatif çözümler gibi tasarıma kısıtlama getirmeyen sayısal çözümler üzerine odaklanma söz konusu olmaktadır. Bu bakımdan, günümüzde ülkelerin mevzuatlarının, performansa dayalı düzenlemelerden oluşturulması yönünde bir eğilim dünya çapında oluşmuştur. Bu çalışma ile binalarda performans analizlerine dayalı yangın güvenliğinin sağlanabilmesi için bir model oluşturulmaktadır. Geliştirilen modelin amacı, binaların tasarım süreci içerisinde yangın performansının değerlendirilmesi ve gerekli önlemlerin bu süreç içerisinde geliştirilmesidir. Modelin oluşturulması için; performans analizlerine dayalı yangın güvenlik tasarım süreci bir sistem olarak ele alınmaktadır. Model oluşturulurken sistem, alt sistem ve bileşen açılımlarından yararlanılmaktadır. Model kapsamında ayrıntılandırılmış olan alt bileşenler tasarımcılar için karar adımlarını oluşturmakta ve bir sonraki süreçte yer alabilecek karar alanlarının neler olabileceğinin belirlenmesi bakımından önem taşımaktadır. Modelin tüm binalara uygulanabilmesi amaçlanmakta ve hareket kısıtlılığı bulunan hastaların olduğu hasta yatak katı üzerinde uygulanmaktadır.