Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Rehberlik Ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ÜMİT GÜLERSEZ
Danışman: Şerife Işık
Özet:
Bu çalışmanın amacı Suriyeli mülteci öğrencilerde kendini toparlama gücü ile ilişkili risk
faktörleri ve koruyucu faktörleri incelemektir. Bu kapsamda ülkelerindeki iç savaştan
dolayı Türkiye’ye göç eden yaşları 10 ile 17 arasında değişen 43 kız ve 18 erkek olmak
üzere ortaokul ve lisede öğrenim gören 61 öğrenci ile yarı yapılandırılmış görüşmeler
yapılmıştır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden fenomenolojik bakış açısı
kullanılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından geliştirilen yarı
yapılandırılmış görüşme formu ve katılımcıların demografik bilgilerini öğrenebilmek
amacıyla kişisel bilgi formu kullanılmıştır. Görüşmelerden elde edilen verilerin içerik
analizi sonuçlarına göre katılımcıların en çok çevresel risk faktörleriyle karşılaştıkları buna
karşılık olarak en çok bireysel koruyucu faktörleri kullandıkları görülmüştür.
Katılımcıların Türkiye’de sırasıyla en çok karşılaştıkları risk faktörleri şu şekildedir: Dil
bilmemek, maddi durumun bozulması (ebeveynin işi, para vb. ), akran ilişkilerinde
bozulma, fiziksel ortamla ilgili değişiklikler (yaşadığı ortam), dil faktörünün etkisiyle
akademik başarının düşmesi, okulla ilgili risk faktörleri, kültürel uyumun
gerçekleşmemesi, barınma, iş problemi ve ailenin toplum tarafından dışlanması.
Katılımcıların sahip oldukları koruyucu faktörler ise sırasıyla şu şekildedir: Kendine
güven, sabretme, güçlü olma, sosyal yeterlik, bilişsel yeterlik, problem çözme, inançlı
olma, azim, cesaret, kararlılık, sosyal ilgi, umut, yeni öğrenmelere açık olma, uyumlu
olma, sağlıklı kişilerarası ilişkiler kurma, aile desteği, arkadaş desteği, öğretmen desteği,
akraba/komşu desteği, devlet desteği, sosyal ilişkiler, sosyal kültürel etkinlikler ve dini etkinlikler. Katılımcıların olumsuz yaşam olaylarıyla başa çıkabildikleri, kendini toparlama
gücünün yaşadıkları olumsuz yaşam olaylarına rağmen geliştirilebilir seviyede olduğu,
Türkiye’ye uyumlarının sağlanabilmesi için çevresel koruyucu faktörlerin etkisinin
artırılması gerektiği belirlenmiştir. Araştırmadan elde edilen sonuçlar ilgili alanyazın
bağlamında tartışılmış ve sonraki çalışmalar için hem araştırmacılara hem de uygulama
alanında çalışanlara öneriler sunulmuştur.
Anahtar Kelimeler : Kendini toparlama gücü, göç, mültecilik, risk faktörleri, koruyucu
faktörler.