Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR ANABİLİM DALI, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Asiye Hande BAŞKAN
Danışman: Erdal Zorba
Özet:
Bu çalışmanın amacı, sporcu ve sedanter bireylerin ağız mikrobiyotasındaki bazı bakteri cinslerini
incelemektir. Çalışmaya yaşları 18-24 arasında 15 erkek gönüllü katılarak 3 gruba ayrılmıştır.
Birinci grupta profesyonel ligde futbol oynayan erkek sporcular (n=5), ikinci grupta amatör ligde
futbol oynayan erkek sporcular (n=5) ve üçüncü grupta herhangi bir fiziksel aktiviteye katılmayan
(sedanter) erkeklerden (n=5) oluşmuştur. Gruplara ölçüm öncesinde çalışma hakkında bilgi
verilmiş, bilgilendirilmiş gönüllü olur formu ve demografik bilgi formu uygulanmıştır.
Katılımcıların ağız mikrobiyota ölçümleri için ağız sürüntü örneği alınmıştır. Alınan örnekler Yeni
Nesil Dizileme (NGS) yöntemi ile Illumina MiSeq analiz cihazı kullanılarak, Mikrobiyoloji ve
Mikrobiyota Analiz Laboratuvarında biyoinformatik analizleri yapılmıştır. Verilerin analizinde
SPSS 24 paket programı kullanılarak, anlamlılık düzeyi p<0.05 olarak alınmıştır. Ayrıca elde
edilen mikrobiyal komünite profilleri Minitab 17 yazılımı kullanılarak birbirleriyle karşılaştırılmış
ve dendrogramlar oluşturulmuştur. Grupların ağız mikrobiyota analizlerinde, ağız boşluğunda
baskın bakteri cinslerinden Prevotella, Lachnospiraceae, Haemophilus, Leptotrichia ve
Streptococcus cinsi bakteriler bulunmuştur. Lachnospiraceae ve Streptococcus cins bakterileri,
sporcu gruplarda (profesyonel ve amatör futbolcu) sedanterlere göre daha yüksek bulunup, gruplar
arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık tespit edilmiştir (p<0.05). Ayrıca sporcu grupların
Prevotella ve Leptotrichia cinsi bakterileri sedanter bireylere göre daha düşük, profesyonel
futbolcuların Haemophilus cins bakterisi diğer gruplara göre daha yüksek çıkmasına rağmen
istatistiksel olarak anlamlı fark olmadığı bulunmuştur (p>0.05). Sonuç olarak; profesyonel ve
amatör düzeyde yapılan futbol antrenmanlarının, sporcuların ağız mikrobiyotasında bulunan önemli
bakteri cinslerini etkileyebileceği söylenebilir. Özellikle diş çürüğünde ve infektif endokarditte
önemli rol oynayan Streptococcus cins bakterisinin profesyonel grupta daha fazla olması, yapılan
yoğun antrenmanların ağız mikrobiyotasını bozabileceği ile ilgili olabilir. Sonuçlarda sporcu
grupların ağız mikrobiyotası kötü ağız sağlığı ile ilişkilendirilmiştir. Sporcu ve sedanter gruplarının
arasında ağız mikrobiyotadaki bakterilerin taksonomik bir seviyede incelenmesi ile ilgili konunun
ilk ilişkisini kurarak özgü bir çalışma olmuştur.
Anahtar Kelimeler : Ağız Mikrobiyotası, Futbol, Sedanter, Yeni Nesil Dizileme (NGS