Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2015
Öğrenci: NEŞE KIRATLI
Danışman: MUSTAFA NECMİ İLHAN
Özet:Bu çalışmada; döküm sektöründeki çalışma ortamlarına ilişkin sağlık ve güvenlik risklerini ortaya çıkarmak ve koruyucu önlemler önermek amaçlanmıştır. Bu kapsamda; Ankara da çok tehlikeli işler sınıfında yer alan bir döküm fabrikasında yapılan araştırmanın sonuçları sunulmuştur. Çalışmada işçilerin (166 işçi) kişisel bilgileri, çalışma yaşamı ve iş kazaları profilinin ortaya konulmasına yönelik işçi anket formu düzenlenmiştir. Gözlemler ve döküm işkolu alanındaki deneyimlere dayanan kaynaklardan elde edilen verilerden, araştırma kapsamına alınan döküm fabrikasındaki temel riskler belirlenmiştir. Çalışanların tamamı erkektir. İşçilerin yaş ortalaması 33,5±6,05 dir. %28,9 u ilkokul mezunudur. İşçilerin %73,1 inin işini isteyerek seçtiği tespit edilmiştir. Çalışanların %87,6 sı işini stresli bulmakta, stres kaynakları; tehlikeli ortamda çalışmak, çalışma koşullarının kötü olması, vardiya, fazla mesai olarak tespit edilmiştir. Çalışanların %83,2 si yaptığı iş ile ilgili eğitim almıştır. Çalışanların %92,6 sı ise iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili eğitim almıştır. İşçilerin koruyucu kullanımının önemine yönelik düşünceleri sorgulanmış, koruyucu kullanım oranı yüksek bulunmuştur. Çalışanların %30,1 i iş kazaları riskinin çok yüksek olduğunu belirtmiştir. En büyük kaza olasılıkları; %64,5 el ve ayak üzerine malzeme düşmesi, %60,5 göze çapak kaçmasıdır. Daha önce iş kazası geçirenler % 68,1 olarak saptanmıştır. Göze çapak kaçması, sıkışma/ezilme, parça düşmesi en çok geçirilen kazalar olarak bulunmuştur. İş kazalarının %80,6 sında iş günü kaybı yaşanmıştır. 31-35 yaş arasının iş kazası geçirme sıklığı %73,8 dir. Döküm sektöründe; ağır ve büyük malzemelerin taşınması, yüksek sıcaklıklı metaller, toksik ve aşındırıcı maddeler, toz, duman, termal konfor şartları, gürültü, vb. iş sağlığı ve güvenliği açısından en önemli riskleri oluşturmaktadır. Çalışma koşullarının düzeltilmesi iş kazaların azaltılmasında önemli bir etkendir. Ancak kazalar büyük oranda insan kaynaklı ve eğitim eksikliğine dayalıdır. İş kazalarının azaltılmasında en etkin çözüm yolu eğitimdir. Bunun için ilk aşamada işçilere yönelik risk önleme eğitim çalışmaları başlatılmalıdır.