Üniversite öğrencilerinin psikolojik doğum sıraları ve sosyal ilgi düzeylerinin psikolojik dayanıklılık düzeylerini yordamadaki rolünün incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Ümre Kaya

Danışman: YAŞAR ÖZBAY

Özet:

Bu çalışma, üniversite öğrencilerinin psikolojik doğum sırası ve sosyal ilgi düzeylerinin, psikolojik dayanıklılık düzeylerini yordamadaki rolünü incelemek amacıyla yapılmıştır. Araştırma grubu Ankara ilinde Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi'nde on iki farklı bölümde öğrenim gören toplam 438 öğrenciden oluşmaktadır. Araştırma grubunda 328 kız öğrenci (%74.9) ve 110 erkek öğrenci (%25.1) bulunmaktadır. Araştırmada; öğrencilerin sosyal ilgi düzeylerini belirlemek amacıyla Greever, Tseng ve Friedland (1973) tarafından geliştirilen, Soyer (2001) tarafından Türkçe' ye uyarlanan Toplumsal İlgi Ölçeği, psikolojik dayanıklılık düzeylerini belirlemek amacıyla Terzi (2013) tarafından geliştirilen Psikolojik Dayanıklılık Ölçeği, psikolojik doğum sıralarını belirlemek amacıyla Campbell, White and Stewart (1991) tarafından geliştirilen, Kalkan (2005) tarafından Türkçe' ye uyarlanan White-Campbell Psikolojik Doğum Sırası Envanteri ve araştırmacı tarafından hazırlanan Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Verilerin analizinde Pearson Momentler Çarpımı Korelasyonu, Hiyerarşik Regresyon Analizi, t-testi kullanılmıştır. Araştırmada; psikolojik dayanıklılık, kendini adama, kontrol, meydan okuma; sosyal ilgi ile pozitif yönde ilişkili bulunmuştur. Sosyal ilgi ile en fazla psikolojik dayanıklılığın kendini adama boyutu pozitif yönde ilişkili bulunmuştur. Büyük çocuk ve küçük çocuk psikolojik doğum sırası, sosyal ilgi ve psikolojik dayanıklılık ile pozitif yönde ilişkili bulunmuştur. Bu araştırma kapsamında; ortanca çocuk psikolojik doğum sırası sosyal ilgi ile negatif yönde ilişkili bulunmuştur. Öğrencilerin gerçek doğum sıraları ile psikolojik doğum sıraları arasında anlamlı bir farklılık olup olmadığını belirlemek amacıyla yapılan ki-kare testi sonucunda psikolojik doğum sırası ile gerçek doğum sırası arasında fark olduğu bulunmuştur. Sosyal ilginin, meydan okuma için anlamlı bir yordayıcı olduğu bulunmuştur. Ayrıca, büyük çocuk psikolojik doğum sırası ile sosyal ilginin, kontrol için anlamlı bir yordayıcı olduğu bulunmuştur. Son olarak; büyük çocuk psikolojik doğum sırası, travmatik yaşam olayı ile sosyal ilginin, kendini adama için anlamlı bir yordayıcı olduğu sonucu elde edilmiştir. Elde edilen bulgular, yapılan araştırmalarla birlikte tartışılmış ve önerilerde bulunulmuştur.