Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2014
Öğrenci: ZEYNEP KİSECİK
Danışman: NAİME ALTAY
Özet:Hematopoetik kök hücre transplantasyonu (HKHT) sonrası çocukların yaşam kaliteleri etkilenmekte; ebeveynler yüksek anksiyete ve depresif semptomlar yaşamaktadır. Çalışmamız hematopoetik kök hücre transplantasyonu sonrası ebeveynlerin depresyon düzeyinin çocukların yaşam kalitesine etkisinin belirlenmesi amacıyla yapılan tanımlayıcı bir çalışmadır. Araştırma, Ankara, Türkiye'de bir çocuk hastanesinin kemik iliği nakil ünitesinde yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini transplantasyondan 100 gün sonra poliklinikte takip edilen 2-18 yaş aralığındaki 82 çocuğun ebeveynleri oluşturmuştur. Araştırmada çocuk ve ebeveynler için sosyodemografik veri formu, Çocuklar İçin Yaşam Kalitesi Ölçeği'nin ebeveyn formları ve Beck Depresyon Ölçeği kullanılmıştır. Yaşam kalitesi ölçeğinde fiziksel sağlık toplam puanı, psikososyal sağlık toplamı, ölçek toplam puanı hesaplanmaktadır. Puan ne kadar yüksekse yaşam kalitesi o kadar iyidir. Beck depresyon ölçeği puanları 0 ile 63 arasında değişmekte olup ölçekte toplam değer 9 ve daha az ise "depresyon yok", 10 16 ise hafif", 17 23 ise "orta", 24 ve daha fazla ise "şiddetli depresyon" olarak değerlendirilmiştir. Verilerin değerlendirilmesi yüzde frekans dağılımları, Mann-Whitney U testi, Kruskall-Wallis testi ve Spearman korelasyon testi ile yapılmıştır. Çalışmamıza, 40 (%48,8) anne; 42 (%51,2) baba katılmıştır. Çocukların 30 (%36,6)'u kız, 52(63,4)'si erkektir. Çocukların annelerinin yaş ortalaması 39,25±9,22; babalarının yaş ortalaması 43,15±9,52'dir.Çocukların yaşları 2-18 arasında değişmekte olup yaş ortalaması 10,68±4,80'dur. Çocukların 26 (%31,7)'sı talasemidir ve 29 (%35,4)'una 25-36 ay önce HKHT yapılmıştır. Çocukların yaşam kalitesi ölçek toplam puanı ortalama 61,37±21,85'dir. Ebeveynlerin Beck depresyon puanları ortalama 14,57±11,03'dir. Ebeveynlerin 14 (%17,1)'ünde şiddetli, 10 (%12,2)'unda orta düzeyde depresyon vardır. Ebeveynlerin Beck depresyon ölçek puanı ile çocukların yaşam kalitesi ölçek toplam puanı arasında istatistiksel olarak düşük derecede anlamlı ilişki bulunmuştur (r=-0,281; p=0,011). Ebeveynlerin depresyon düzeyi HKHT yapılan çocukların yaşam kalitesini etkilemektedir. Transplantasyon sonrası ebeveynlerin depresyon düzeyinin değerlendirilmesi ve yardım almaları için yönlendirilmesi önemlidir.