Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2009
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Fatih AYDIN
Danışman: MEHMET FATİH TAŞAR
Özet:Bu araştırmanın amacı, teknolojinin doğasına yönelik fen bilgisi öğretmen adaylarının görüşlerinin ve kavramlarının gelişimini ve öğretiminde ikilemlerin etkililiğini belirlemekle birlikte farklı bilişsel stillere (alan bağımlı/bağımsız) sahip öğretmen adaylarının uygulamalar öncesi ve sonrası teknolojinin doğası ile ilgili görüşleri ve kavramları arasında fark olup olmadığını incelemektir. Bu araştırmada, tek grup ön-test son-test deneysel deseni ile karma yöntem araştırması kullanılmıştır. Karma yöntem araştırması, araştırmacının nicel ve nitel araştırma tekniklerini tek bir çalışma içerisinde birleştirdiği araştırma olarak tanımlanmaktadır. Buna göre, nicel ve nitel veriler ayrı ayrı toplanmış, analiz edilmiş ve elde edilen veriler sonuçta bir araya getirilmiştir. Araştırma, pilot ve asıl uygulama olmak üzere iki basamakta gerçekleştirilmiştir. Pilot uygulama, 2007 2008 eğitim öğretim yılı güz döneminde 4. sınıf fen bilgisi öğretmen adayları (N= 41) ile yürütülmüştür. Asıl uygulama ise bahar döneminde 3. sınıf fen bilgisi öğretmen adayları (N= 41) ile yürütülmüştür. Her iki dönemde de araştırmacı tarafından hazırlanan ikilemlerle dokuz hafta süren uygulamalar yapılmıştır. Burada kullanılan ikilemler, teknolojinin doğasına yönelik karşıt görüşler içeren ve çoğunluğu 350 kelime civarında olan kurgusal senaryolardır. Uygulamalar öncesinde ve sonrasında öğretmen adaylarının teknolojinin doğası ile ilgili görüşlerini ve kavramlarını belirlemek amacıyla farklı veri toplama araçları v kullanılmıştır. Bunlar; Teknoloji Üzerine Görüler Anketi (TÜGA), Kelime İlişkilendirme Testi (KİT), Görüşme ve Değerlendirme Formudur. Bununla birlikte, uygulamalar sonunda teknolojinin doğasının öğretiminde ikilemlerin etkililiği hakkında öğretmen adaylarının görüşleri alınmıştır. Öğretmen adaylarının bilişsel stillerinin belirlenmesi için de Grup Saklı Şekiller Testi (GSŞT) kullanılmıştır. Bulgular, araştırmacı ile etkileşimler öncesinde öğretmen adaylarının teknolojinin doğası ile ilgili görüşlerinde ve kavramlarında yetersiz olduklarını, sınıf içi etkileşimler sonrasında ise bu görüşlerinde ve kavramlarında olumlu yönde bir değişim gerçekleştiğini göstermektedir. Farklı bilişsel stillere sahip öğretmen adaylarının uygulama öncesi ve sonrası teknolojinin doğası ile ilgili kavramları arasında ise istatistiksel olarak anlamlı bir farkın olmadığı ve görüşleri arasında bir nitelik farkı bulunmadığı saptanmıştır. Öğretmen adaylarının teknolojinin doğasının öğretiminde ikilemlerin etkililiği hakkındaki görüşlerine dair bulgular, ikilemlerle yapılan sınıf içi öğretim uygulamalarının yararlı ve etkili olduğuna işaret etmektedir. Buna bağlı olarak süreç içinde öğretmen adaylarının görüşlerinin kullanılan ifadeler bazında literatür (uzman) ile daha uyumlu hale geldiği ve kavramlarının gelişimine bakıldığında ise başlangıca göre istatistiksel olarak anlamlı bir farkın doğduğu görülmektedir. Bu bulgular ışığında teknolojinin doğasının öğretimine yönelik ve ileride yapılabilecek bilimsel araştırmalara dair öneriler sunulmuştur.