Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2009
Öğrenci: SEVCAN MAMUR
Danışman: DENİZ YÜZBAŞIOĞLU
Özet:Bu çalışmada, gıdalarda antimikrobiyal katkı maddesi olarak sıklıkla kullanılan sodyum sorbat ve potasyum sorbatın in vitro genotoksik etkileri, insan periferal lenfositlerinde, kromozom anormalliği (KA), kardeş kromatid değişimi (KKD), mikronükleus (MN) ve comet testleri kullanılarak belirlenmiştir. Sodyum sorbatın 100, 200, 400 ve 800 μg/ml ve potasyum sorbatın 125, 250, 500 ve 1000 μg/ml'lik konsantrasyonları kullanılmıştır. Her iki gıda katkı maddesi de kromozomal anormallik ve kardeş kromatid değişimini negatif kontrole göre istatistiksel olarak anlamlı şekilde artırmıştır. Sodyum sorbatın 400 ve 800 μg/ml'lik konsantrasyonlarında mikronükleus frekansında istatistiksel olarak önemli oranda artış gözlenmiştir. Bununla birlikte potasyum sorbat insan lenfosit kültüründe mikronükleus frekansını etkilememiştir. Sodyum sorbat 200 μg/ml'lik konsantrasyonda, potasyum sorbat ise 1000 μg/ml'lik konsantrasyonda mitotik indekste negatif kontrole göre anlamlı düşüşe neden olmuştur. Replikasyon ve nükleer bölünme indeksleri sodyum sorbat ve potasyum sorbat tarafından herhangi bir şekilde etkilenmemiştir. Comet analizi sonuçlarına göre, her iki katkı maddesi de tüm konsantrasyonlarda primer DNA hasarını önemli oranda artırmıştır. Comet kuyruk yoğunluğu ve comet kuyruk uzunluğu (sodyum sorbatın 400 μg/ml konsantrasyonu hariç) kontrole göre tüm uygulamalarda önemli düzeyde artmıştır. Elde edilen bulgular, çalışmada kullanılan katkı maddelerinin in vitro kültüre alınmış ve izole edilmiş insan lenfositlerinde klastojenik ve mutajenik etkili olduğunu ayrıca primer DNA hasarını indüklediğini göstermiştir.