Aile diş hekimliği pilot uygulamasındaki illerde tarama yapılan çocukların ağız ve diş sağlığı durumu

---

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2024

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Esra YAMAN KANSIZ

Danışman: Hakan Tüzün

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

Ağız ve diş hastalıkları, görülme sıklıklarının fazla olması ile tüm ülkelerdeki bireyleri etkilemekte olup, önemli ve önlenebilir bir toplum sağlığı sorunu olarak karşımıza çıkmaktadır. Dünyada diş hekimliği hizmetlerinde, büyük ölçüde tedavi temelli bir yaklaşım hakimdir. Bununla birlikte, koruyucu ağız ve diş sağlığı hizmetleri önem kazanmaya başlamıştır. Ülkemizde de koruyucu ağız ve diş sağlığı hizmetlerine ilişkin Aile Diş Hekimliği Pilot Uygulamasına, Temmuz 2022 itibariyle Eskişehir, Karabük ve Kırşehir illerinde başlanmıştır. Bu çalışma, tanımlayıcı tipte bir araştırma olup, kapsamını pilot illerdeki aile diş hekimliği birimlerinde taraması yapılan 2-12 yaş aralığındaki 11 672 çocuk oluşturmaktadır. Veriler, IBM SPSS Statistics 23 paket programı aracılığıyla analiz edilmiştir. Karşılaştırma analizlerinde, Ki-Kare, Bağımsız Örneklem T Testi, Tek Yönlü Anova Testi ve Post Hoc testleri kullanılmıştır. İstatistik anlamlılık düzeyi p<0,05 olarak kabul edilmiştir. Aile diş hekimlerine bağlanan çocukların %5,9’una tarama yapılmıştır. Bu çocuklarda, ortalama dmft, 2-5 yaş grubunda 3,5±3,7, 6-12 yaş grubunda 4,1±3,7 olarak bulunmuştur. Çürük prevelansı ise 2-5 yaş grubunda %67,5, 6-12 yaş grubunda %81,8 olarak tespit edilmiştir. Taranan çocukların aile diş hekimliği birimi basamak türleri arasında dağılımı değerlendirildiğinde, en yüksek oranın %58,3 ile birinci basamakta olduğu tespit edilmiştir. Ülkemizdeki mevcut ağız ve diş sağlığı durumunun iyileştirilmesi ve DSÖ tarafından belirlenen hedefe ulaşılması için, ülke genelinde uygulanan koruyucu ağız ve diş sağlığı uygulamalarına ihtiyaç vardır. Bu nedenle, aile diş hekimliği modelinin ülke geneline yaygınlaştırılması önerilmektedir. Bu çalışma, pilot uygulamanın ülke geneline yaygınlaştırılması sürecinde yararlı olabilecek kanıta dayalı bilgi üretilmesi açısından katkı sunabilir.

Anahtar Kelimeler : Aile diş hekimliği, koruyucu ağız ve diş sağlığı hizmetleri, ağız ve diş sağlığı durumu