Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: LEVENT SÖZEN
Danışman: Mustafa Yurdakul
Özet:
Boru hatları, kimyasalları bir noktadan diğerine aktarmak için kullanılan ve güvenilir olduğu kabul edilen basınçlı ekipmanlardır. Buna rağmen boru hatlarında bir bütünlük kaybı söz konusu olduğunda, hat içerisinde aktarımı yapılan kimyasal ziyan olacağı gibi söz konusu kimyasal tehlikeli ise insan ve çevre sağlığı açısından telafisi mümkün olmayan sonuçlar doğuracaktır. Bu durumun önüne geçebilmek için boru hatlarının kabul edilebilir bir güvenirlik düzeyinin üzerinde işletilmesi önem arz etmektedir. Bu araştırma kapsamında, boru hatlarının güvenirliği yorulma etkisi dikkate alınarak öngörülmeye çalışılmıştır. Yorulmaya bağlı hasarların, güvenirlik açısından daha hassas olan kritik noktalarda meydana geldiği bilinmektedir. Kaynaklı birleştirmeler, göçükler, korozyon oyukları ve üretime bağlı iç yüzey kusurları bu çalışma özelinde kritik noktalar olarak kabul edilmiş olup kritik noktalar için gerilme konsantrasyonları sonlu elemanlar yönteminden yararlanılarak elde edilmiştir. Çalışma kapsamında kusur geometrisini oluşturan değişkenlere bağlı olarak gerilme konsantrasyon faktörlerini hesaplayan bağıntılar türetilmiştir. Problem dâhilinde rastlantısal olduğu kabul edilen geometrik ve mekanik değişkenlere bağlı olarak hasar olasılığı, Monte Carlo benzetimi yöntemi ve gerilme-dayanım girişim teorisi kullanılarak hesaplanmıştır. Çalışma sonucunda, boru hatlarında kritik noktalar için zamana bağlı olarak hasar olasılığı hesaplanmış ve elde edilen veriler grafik olarak sunulmuştur. Araştırma kapsamında önerilen modelin uygulaması gerçek bir boru hattı üzerinde gerçekleştirilmiş olup elde edilmiş olan hasar olasılığı verisi kullanılarak söz konusu boru hattı için risk bazlı bir muayene planlaması tavsiye edilmiştir.