Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2012
Öğrenci: HASAN HÜSEYİN MUTLU
Danışman: GIYASETTİN AYTAŞ
Özet:Bu çalışmada ikinci kademe ilköğretim Türkçe öğretim programının amaç-kazanımlarının gerçekleşme düzeyinin belirlenmesi ve Türkçe öğretim programının amaç-kazanımlarının gerçekleşme düzeyini etkileyen faktörlerin farklı değişkenlerle incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada betimsel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Aksaray ilinden rastgele seçilmiş toplam on sekiz tane köy, kasaba ve merkez okulunda öğrenimlerini sürdüren 700 ilköğretim ikinci kademe 6, 7 ve 8. Sınıf öğrencisi ve bu okullarda çalışan 50 Türkçe öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmanın sağlıklı verilere ulaşabilmesi ve bu verilerin çözümünün ortaya konulması için öncelikle kaynak taraması yapılmıştır. Ölçeklerin hazırlanması için öncelikle 6. sınıf için okuma öğrenme alanından 2 amaç ve 16 kazanım, yazma alanından 1 amaç ve 2 kazanım ile 6. sınıf dilbilgisi öğrenme alanından 2 amaç ve 7 kazanım olmak üzere toplam 8 amaç ve 25 adet kazanım,7. sınıf için okuma öğrenme alanından 2 amaç ve 16 kazanım, yazma alanından 1 amaç ve 2 kazanım ile 7. sınıf dilbilgisi öğrenme alanından 5 amaç ve 7 kazanım olmak üzere toplam 8 amaç ve 25 adet kazanım,8. sınıf için okuma öğrenme alanından 3 amaç ve 16 kazanım, yazma alanından 1 amaç ve 2 kazanım ile 8. sınıf dilbilgisi öğrenme alanından 3 amaç ve 8 kazanım olmak üzere toplam 7 amaç ve 26 adet kazanım belirlenmiştir. Daha sonra yine her kademe için her bir kazanıma yönelik iki soru olmak üzere toplam 50zşer sorudan oluşan üç adet öğrenci başarı ölçeği hazırlanmıştır. Hazırlanan her bir ölçek Türkçe öğretmenlerine ve öğretim üyelerinden oluşan alan uzmanlarına sunulmuş; dönütler alındıktan sonra gerekli düzeltmeler yapılıp bazı sorular elenmiş ve her bir kazanım için bir soru olmak üzere toplam 25 soruya indirilmiştir. Ölçeklerin geçerlik kanıtları için faktör analizinden yararlanılmıştır. Bu amaçla veriler açımlayıcı faktör analizine tabi tutulmuştur. Verilerin, faktör analizi uygunluğu için yapılan testler sonucunda (KMO=0.814; X2 = 1542,406; p= 0.00), veri grubunun faktör analizine uygun olduğu bulunmuştur. Ölçeklerin kararlık anlamında güvenirlik kanıtları için test-tekrar test, iç tutarlık anlamındaki kararlık için KR-21 formülünden yararlanılmıştır. Test tekrar test yöntemi ile güvenirlik düzeyinin kestirilmesi amacıyla Başarı ölçekleri 50 kişilik belirlenen öğrenci grubuna üç hafta ara ile iki defa uygulanmış ve iki uygulama arasındaki korelasyon katsayısına bakılmıştır. Korelasyonel tekniklerden Pearson Momentler Çarpım korelasyon katsayısı seçilmiştir. Öğrencilerin Türkçe dersine yönelik tutumlarını belirlemek amacıyla Türkçe ders kitaplarında yer alan Türkçe dersine yönelik tutum ölçeği uygulanmıştır. Ölçeğin geliştirilmesi ile ilgili bilgilere ulaşılamadığından ölçekteki maddelerin ölçmek istediği yapıyı ölçüp ölçmediği uzman görüşüne dayalı olarak belirlenmiştir. Araştırmaya katılan öğretmenlerin öz-yeterlik algılarını ölçmek amacıyla Öğretmen Öz-yeterlik algısı ölçeği kullanılmıştır. Kullanılan ölçekle öğretmenlerin meslekleri ile ilgili öz-yeterlik algılarını ortaya koymak amaçlanmıştır. İlköğretim Türkçe programında belirlenen amaçları öğrencilerine kazandırabilmekle ilgili öğretmenlerin algılarını ölçmek amacıyla bu amaç-kazanımlarla ilgili 25 maddelik bir başka ölçek geliştirilmiştir. Geliştirilen ölçekle öğretmenlerin bu kazanımlarla ilgili kendi algılarını ortaya koymak amaçlanmıştır. Bu ölçekte belirlenen kazanımları öğrencilere aktarabilmekle ilgili öğretmenlerin kendi algılarının ölçülmesi hedeflenmiştir. Araştırmada örneklem grubuna uygulanacak geçerliği ve güvenirliği yapılmış ölçek verilerinin analizinde, SPSS for Windows paket istatistik programı kullanılmıştır. Verilerin analizinde ortalamalar arasında anlamlı fark olup olmadığı t- test ve Kruskal Wallis testi ile, değişkeler arasındaki ilişkinin yönü ve miktarı hakkındaki bilgi ise Pearson momentler çarpım korelasyon katsayısı ile analiz edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre öğrenciler belirlenen amaç-kazanımlara ulaşıp ulaşamadıklarını ölçmek için hazırlanan başarı testlerinde istenilen düzeyde bir başarı elde edememişlerdir. Türkçe dersi programında yer alan belirlenen kazanımlarla ilgili erişi düzeyleri ile Türkçe dersine ilişkin tutumları arasında yüksek olarak kabul edilebilecek anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Öğretmenlere uygulanan öz-yeterlik ölçeğinden alınan veriler analiz edildiğinde öğretmenlerin yüksek düzeyde öz-yeterliğe sahip oldukları ancak öz-yeterlikleri ile öğrencilerin başarı düzeyinin paralellik göstermediği görülmüştür. Öğretmenlere uygulanan öz-yeterlik algısı ölçeğinin sonuçlarına göre öğretmenlerin programın hedeflerini öğrencilere kazandırabilmekle ilgili yüksek düzeyde algılarının olduğu, öğretmenlerin programın hedeflerini kazandırmakla ilgili algıları cinsiyetlerine göre anlamlı bir fark göstermediği bulunmuştur. Öğretmenlerin öz-yeterlik algıları ile programın belirlenen hedeflerini öğrenciye kazandırabilmelerine ilişkin algıları arasında pozitif yönde (r=0,570) ve anlamlı bir ilişki (p=0,000<.05) bulunmuştur.