Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2016
Öğrenci: NURCAN TURAN OLUK
Danışman: GÜLER EKMEKCİ
Özet:Kavram haritalarının yaygın bir değerlendirme aracı olarak kullanılmasını sağlayabilmek için hangi kavram haritası oluşturma yönteminin geçerli ve güvenilir şekilde öğrencinin bilgisini yansıttığının ortaya konması gerekir. Bu çalışmada Novak Tipi, Numaralandırma Tipi, Kavram Boşluklu ve İlişki Boşluklu olmak üzere dört farklı kavram haritası oluşturma yönteminin değerlendirme aracı olarak etkililiği nicel ve nitel veriler bağlamında incelenmektedir. Ayrıca çalışma kapsamında Novak tipi kavram haritalamaya yeni bir bakış açısı kazandıran ve uygulanmasında karşılaşılan problemlere çözüm bulmaya yönelik yeni bir kavram haritası oluşturma yöntemi geliştirildi ve yöntemin etkililiği incelendi. Bu amaçla kimya öğretmen adaylarının farklı yöntemlerle kavram haritası oluşturmaları sağlanarak, aynı konu için farklı tip haritalardan aldıkları puanlar arasındaki ilişki ve öğretmen adaylarının süreçle ilgili görüşleri belirlendi. Çalışma zayıf deneysel desen ve durum çalışması desenini içeren bir karma araştırmadır. Çalışmada kullanılan nicel veri toplama araçları; öğretmen adayları tarafından Kovalent Bağ konusunda hazırlanan Novak tipi, Numaralandırma tipi, Kavram Boşluk Doldurma tipi ve İlişki Boşluk Doldurma tipi ve Atom konusunda hazırlanan İndisleme tipi ve Novak tipi haritalar ile kavram haritasına yönelik tutum ölçeğidir. Katılımcıların bu yöntemlerle ilgili görüşleri ise; Günlük 1, Günlük 2, Kavram haritası yazılı görüş soruları formu ve Nitel yazılı görüş soruları formu, öğretmen adaylarıyla yapılan bireysel yarı yapılandırılmış görüşmeler, odak grup görüşmeleri, sınıf içi tartışmaların video kayıtları ve araştırmacı alan notları ile belirlendi. Çalışmada veri kaynakları çeşitlemesi yapılarak verilerin geçerliği sağlanmış oldu. Çalışma kapsamında Novak ve Numaralandırma tipi harita puanları ile kovalent bağ kavram testi puanları arasındaki korelasyonların orta seviyede olduğu tespit edildi. Katılımcıların neredeyse tamamının İndisleme yöntemini daha anlaşılır ve açıklayıcı buldukları tespit edildi. Çalışmanın bulgularına göre Novak ve Numaralandırma yöntemleri hazırlanması ve puanlanması çok zaman alıcı kavram haritası yöntemleridir. Ancak her iki yöntem de öğrenci bilgisini yansıtma açısından iyi ve ölçüm aracı olarak oldukça ayırt edici olduğundan eğer zaman sorunu yoksa ve değerlendirenin uzmanlığı yeterli düzeyde ise değerlendirme aşamasında kavram boşluk doldurma yöntemine göre daha etkili bir şekilde kullanılabilir. Kavram ve ilişki boşluk doldurma yöntemleri hem oluşturma kısa zaman aldığından hem de puanlanması daha kolay ve nesnel olduğundan sonuç değerlendirme için uygundur. Ancak özellikle kavram boşluk doldurma tipi haritalarda puanları etkileyebilecek şans başarısı göz önünde bulundurulmalıdır.