Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, MATEMATİK VE FEN BİLİMLERİ EĞİTİMİ ANA BİLİM DALI, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Sümeyye Nur Aslan
Danışman: Sönmez Girgin
Özet:
İnsan beyni karmaşık bir yapıya sahiptir. Bu yapıyı çözümlerken zekânın ve tanımlanmasının da oldukça güç olduğunu söyleyebiliriz. Bu karmaşık yapının çözümlenmesi ve tanımlanması için birçok kuram ortaya atılmıştır. Bu kuramlardan günümüzdeki bireysel ve yapılandırmacı eğitim anlayışına en uygun olan, Howard Gardner’ın ileri sürdüğü “çoklu zekâ kuramı” dır. Bununla birlikte ders kitaplarında yer alan etkinliklerin bu zekâ alanları açısından değerlendirilmesi ve öğrencilerin gelişim düzeylerine uygunluğunun incelenmesi ayrıca ne gibi düzenlemelerin yapılması gerektiğinin belirlenmesi gerekmektedir. Eğitimde verimliliğin artırılması için bu çalışma son derece önem arz etmektedir. Bu araştırmanın temel amacı; ilköğretim sekizinci sınıf Fen Bilgisi ders kitabında yer alan, “etkinlik” başlığı altında verilmiş olan otuz iki tane ders kitabı etkinliğinin zekâ alanlarını incelemek ve çoklu zekâ kuramına uygunluğunu belirlemektir. Veriler toplanırken, Howard Gardner’ın belirlediği zekâ alanları ve bu zekâ alanına sahip kriterlerin yer aldığı maddeler göz önüne alınarak incelenmiştir. Etkinliklerin her adımında yer alan metinlerin çoklu zekâ kuramına göre hangi zekâ alanına ve bu zekâ alanına ait hangi kriter sınıfına dâhil olduğu belirlenmiştir. Araştırmada nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Veriler doküman incelemesi yapılarak, betimsel analiz ile analiz edilmiştir. Bu araştırma sonucunda sırasıyla görsel-uzamsal zekâ, bedensel-kinestetik zekâ, mantıksal-matematik zekâ, sözel-dilsel zekâ alanlarına ait bulguların en fazla yer aldığı, sosyal-
v
kişilerarası zekâ, doğa zekâsı ve içsel zekâya ait bulgulara ise sınırlı sayıda yer aldığı görülmektedir. Müzik-ritmik zekâ alanına ait ise hiçbir bulgunun yer almadığı gözlenmiştir. Ayrıca her etkinlik için sayı bakımından zekâ alanı çeşitlenmesi yeterli kabul edilecek düzeyde iken, genel anlamda tüm etkinliklerde yer alan zekâ alanı çeşitlenmenin ise yeterli düzeyde olmadığı görülmektedir.
Anahtar Kelimeler : Fen Bilgisi Eğitimi, Ders Kitabı, Çoklu Zekâ Kuramı, Betimsel Analiz, Doküman İncelemesi, İlköğretim 8. sınıf.