Asherman Sendromu'na Uterus Kaynaklı Mezenkimal Kök Hücrelerin Ve Eksozomlarının Etkileri


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Gülistan Sanem Sarıbaş

Danışman: CANDAN ÖZOĞUL

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

Asherman sendromu sezaryen ve endometrial cerrahi işlemler ile görülme sıklığı artan bir sorun haline gelmiştir. Yeni tedavi olanaklarının araştırılması amacıyla biz de Asherman modeli oluşturulan ratlarda uterus kaynaklı mezenkimal kök hücrelerin ve eksozomlarının etkilerini araştırmayı amaçladık. Endometriumun bazal tabakasına hasar verecek herhangi bir olay intrauterin adezyon olarak şekillenir ve Asherman Sendromu na sebep olabilir. İntrauterin adezyonu olan hastalarda anjiyogenez ve revaskülarizasyon yetenekleri azalmakta; adezyon ilişkili sitokinlerin ekspresyonları ise artış göstermektedir. Sonuç olarak da adezyonlar atrofik endometriuma sebep olmaktadır. Mezenkimal kök hücreler, non-immünojenik, anjiyogenik, antifibrotik, antiapoptotik ve antiinflamatuar özellikler gibi bazı özelliklerle karakterize edilirler ve aynı zamanda hücre terapilerinde çeşitli faktörlerin ve kemokinlerin salgılanması yoluyla doku onarımını desteklerler. Eksozomlar hasarlı doku tamirinde büyük bir potansiyele sahip, aktif parakrin bileşenlerdir. Eksozomlar rejenerasyon ve anjiyogenezden sorumlu birçok parakrin faktörleri içermektedir. Çalışmada 10 adet yeni doğan Wistar rat mezenkimal kök hücre eldesi için kullanıldı. Ayrıca toplam 24 adet yetişkin Wistar rat kullanıldı. Ratlar, kontrol grubu (Grup I; n=6); asherman grubu (Grup II; n=6); asherman + uterus kaynaklı mezenkimal kök hücre uygulanan grup (Grup III; n=6); asherman + uterus kaynaklı mezenkimal kök hücre eksozomları uygulanan grup (Grup IV; n=6) olmak üzere 4 gruba ayrıldı. Deney sonunda uterus dokuları histokimyasal ve immunohistokimyasal olarak değerlendirildi. Mezenkimal kök hücre ve eksozom tedavileri sonucunda uterus dokusunda proliferasyon belirteci olan PCNA ve anjiyogenez belirteci olan VEGFR-1 ekspresyonunun arttığı; masson ttrikrom boyaması ile fibrozisin azaldığı gösterildi. Ayrıca MMP-2 ekspresyonunun mezenkimal kök hücre ve eksozom uygulaması ile arttığı; ek olarak TIMP-2 ekspresyonunun azaldığı gösterilmiştir. Sonuç olarak, Asherman sendromunda ortaya çıkan fibrozis ve azalmış anjiyogenezis bulgularının uterus kökenli mezenkimal kök hücre ve eksozom tedavisi ile ortadan kalktığı gösterilmiştir. Tüm bulgular değerlendirildiğinde, eksozom tedavisi asherman sendromunun hasarını doku düzeyinde mezenkimal kök hücre grubuna kıyasla daha kısa sürede onarmıştır.