İşçi sağlığı ve iş güvenliği bakımından denetim planlamasında şirketlerde web tabanlı uygulama


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2013

Öğrenci: TOLGA PEHLİVAN

Danışman: FATMA YEŞİM KALENDER ÖKSÜZ

Özet:

Ülkemizdeki tüm işyerlerinin iş sağlığı ve güvenliği bakımından denetlenmesi pratikte mümkün değildir. Bu konuda denetim yapan yasal otoriteye (Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı) bağlı teknik iş müfettişlerinin doğru denetim planlaması ile etkin kullanılması temel başarım hedefi olmaktadır. Ancak bu noktada Hangi işyerleri, hangi seviyede denetlenmelidir. kritik sorusu akla gelmektedir. Halen yapılmakta olan teftiş programları, riski yüksek olduğu (iş kazalarının yoğun olduğu) tahmin edilen alan ve sektörlerde genel bir gözlem sonucu yapılmaktadır. Halbuki bu genel yaklaşım bize, o alanda veya sektörde olmadığı için iş güvenliği riski yüksek olan işyerlerinin denetim dışı kalmasına veya tersine o alanda veya sektörde olup iş güvenliği riski az olanların denetim kapsamına alınması zorunlu sonucunu doğurmaktadır. Bu sorunsalı çözmenin yolu işyerlerinin iş güvenliği risklerini, bilimsel olarak hesaplayabileceğimiz bir bilgi altyapısı oluşturmaktan geçmektedir. Web ortamında oluşturulan bu altyapı sürekli işyerleri tarafından güncel tutularak, ulusal bir iş güvenliği risk haritasını çıkarabilme imkanını sağlayacaktır. Burada ihtiyaç duyulan bilgi, işletmeler düzeyinde tabiri caiz ise kılcal damarlara inerek toplanacak ve işlenecektir. Çalışma pilot olarak Kayseri Organize Sanayi Bölgesinde faaliyet gösteren Metal sanayi sektöründeki firmalara uygulanmıştır. Ancak, metodoloji ve uygulama pratiği açısından inşaat, maden vb. diğer sektörlerde de uygulanabilme imkanı yaratabilecektir. Bu çalışma ile yeni denetim parametreleri (çalışan başına düşen iş güvenliği risk puanı, makine başına düşen iş güvenliği risk puanı gibi), işyerlerinin iş güvenliği risk seviyelerine göre sınıflandırılarak denetim seviyelerinin belirlenmesi gibi imkanları da yasal otoriteye sunabilecektir. Kısaca ihtiyaç duyulan bilgiyi yöneterek ve işleyerek, denetim kaynaklarının planlanmasında ciddi bir yöntem ortaya koymak amaçlanmaktadır.