Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2010
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Mustafa Ertuğrul ÇIPLAK
Danışman: LATİF AYDOS
Özet:Üst ekstremitenin fonksiyonel açıdan en önemli kısmı olan el insan vücudu bütünlüğü içerisinde de neredeyse tüm sportif branşlarda da etkili olan hatta bazı branşlarda yapılan branşın en önemli unsuru olarak karşımıza çıkmaktadır. Elin kullanımı ve performansı, sportif performansın vazgeçilmez unsurlarından biridir. Yüksek el performansı, sporun doğal amaçları olan yarışma ve kazanmanın en önemli belirleyicisi olmaktadır. Bu araştırmada aktif olarak elini kullanılan ve kullanmayan spor branşlarında el performansının “Finger Tapping” metodu ile değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Araştırmaya yaş ortalaması 20,73±1,77 yıl olan ve elin dominant olarak kullanıldığı spor branşlarından basketbol (n=34) ve voleybol (n=38) branşı sporcuları (elini aktif kullanan sporcu grubu) ile elin dominant olarak kullanılmadığı spor branşlarından futbol (n=31) ve atletizm branşı (n=31) sporcuları (elini aktif kullanmayan sporcu grubu) katılmıştır. Kontrol grubu olarak çalışma hayatlarında dominant olarak elini aktif kullanan (elini aktif kullanan kontrol grubu) (n=75) ve kullanmayan (elini aktif kullanmayan kontrol grubu) (n=70) kişilerden oluşan toplam 279 erkek denek üzerinde yapılmıştır. Gruplara, “Demografik Anket Formu”nun yanı sıra el tercihi için Oldfield anketi uygulanmış ve el antropometrisi ile el kavrama kuvvetleri ölçülmüştür. El performansı ölçümü için “Finger Tapping Testi”’nin ileri analiz yöntemi olan “TanTong FingerTap” yazılımı kullanılmıştır. Verilerin istatistikleri, SPSS for Windows 16,0 programında, aritmetik ortalama ve standart sapması ile frekansları tespit edilmiş ve Student t testi ve Pearson Korelasyon Analizi yapılmıştır. Çalışmada “p < 0,05” değeri istatistiksel olarak anlamlı farklılık kabul edilmiştir. Çalışma sonuçlarına göre, gruplar arasında el antropometrisi ölçüm sonuçları, uzun ve geniş el ölçüm değerlerinin elini aktif kullanan gruplarda olduğu görülmüş, bu her iki grup arasında ise en yüksek değer, elini aktif kullanan 1 sporcu grubunda olduğu ve elin aktif olarak kullanılması veya kullanılmaması elin uzunluğu veya genişliğini etkilemediği görülmüştür. El kavrama kuvveti ölçüm sonuçları, sporcu gruplar arasında gerekse kontrol grupları arasında elini aktif kullanan grupların el kavrama kuvveti sonuçlarının, elini aktif kullanmayan gruplara oranla yüksek bulunmuştur. Çalışmaya katılan denek gruplarının el performansları açısından ise, sağ ve sol el vuruş sayısı ve vuruş süresi ortalamaları incelendiğinde; elini aktif kullanan her iki grubun elini aktif kullanmayan gruplara oranla ortalama vuruş sayılarının belirgin olarak yüksek olduğu görülmüştür. Genel olarak çalışma sonuçları değerlendirildiğinde ise, bütün gruplarda baskın olarak kullanılan elin, baskın olarak kullanılmayan ele oranla daha iyi bir performans göstermiştir. Çalışmaya katılan denek gruplarının reaksiyon testi işitsel ve görsel testleri sonuçları incelendiğinde; görsel reaksiyon testi sonuçları bakımından gruplar arasında hiçbir parametre açısından istatistikî olarak bir anlam tespit edilememiştir.