Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2007
Öğrenci: MÜZEYYEN AKDEVELİOĞLU
Danışman: KAHRAMAN GÜNGÖR
Özet:Tip 1 Diabetes Mellitus genellikle gocuklarda ve geng erişkinlerde görülen türn dünya da görülme sıkhğı bakımından ciddi artis, gösteren önemli bir metabolik hastahktır. istatiksel olarak bu hastahğın görülme sıkhğı yılhk %6 oranında artis, göstermektedir. Bu durum diyabetik populasyonun her 15 yılda bir 2 katına gikacağını düşündürmektedir1. Periodontal hastahklar, gurük insidansında artış, periodontal apse, tükürük sekresyonunda azalma Diabetes Mellitus’un en yaygın oral bulgulandır2. Bunlann disİnda osteopeni-osteoporoz gibi kemik mineral yoğunluğundaki (KMY) azalma da diyabetli hastalarda görülebilen bir bulgudur. Albright ve Reifenstein1 ilk kez 1948’de diyabetli hastalarda KMY’de azalma ve fraktür riskinden bahsetmisİerdir. Günümüzde tip 1 diyabetli hastalarda kemik metabolizması ve KMY değerlerinin araştınldığı gok sayıda gahşma bulunmaktadır ■ ■ . Diabetes Mellitus’un kemik metabolizması üzerindeki etkileri tarn olarak agiklanmamakla birlikte bu galışmalann goğunun ortak sonucu tip 1 diyabetin düşük KMY ile ilişkilendirilmesidir. Ancak tip 1 diyabetli hastalarda duşük KMY derecesi hastanın yasİna, metabolizmasına, hastahğın süresine, bu hastahğa bağh kronik komplikasyonlann (nefropati, retinopati, nöropati vb.) olup olmamasına göre farkhhk göstermektedir3,4,5. Diyabete bağh gelişen kemik rezorpsiyonu ve mineral metabolizmasındaki bozukluk, kemikte geşitli girişimlerde bulunan dişhekimleri igin de önemli bir sorundur. Dişhekimliginde, mandibular KMY’deki degisİm teşhis, tedavi planlaması ve bazı dental girisİmlerin (osseointegrasyon implant, greft vb.) başansında oldukga önemli bir yere sahiptir6. Osteoporozun, insanhğı yaygın olarak ilgilendiren, halk saghğı sorunu olduğu dünya tıbbı tarafından kabul edilmis, önemli bir gergektir7. Osteoporoz, klinik olarak kemik kütlesinin azalması sonucu kınk riskinin artması diye tanımlanırken, fizyopatoloİik anlamda kemik yapım ve yıkım dengesinin yapım aleyhine bozulması olarak agiklanabilir8. Osteoporoz; kemik yoğunlugunun azalması ile oluşan bir hastahk olduğundan tanı igin kemik kutlesindeki azalmayı belirlemek gerekmektedir9. KMY’nin in vivo olarak ölgulmesinde DEXA’nın (dual energy x-ray absorbsiyometre) altın standart olduğu bilinmektedir10. Kemik metabolizmasındaki gerilemeye neden olan sistemik faktörlerden biri olduğu düşünülen osteoporozun, vücutta meydana getirdiği kemik kaybına karşılık, çene kemiklerinde de çeşitli değişikliklere neden olduğu düşünülmektedir11,12. Bu araştırma; tip 1 diyabette kemik mineral yoğunluğunda azalma olup olmadığının DEXA ile değerlendirilmesi ile panoramik radyografların kemik mineral yoğunluğunu değerlendirmede ne kadar etkili olduğunun belirlenmesi amacıyla yapıldı. Çalışmamızda tip 1 diyabetli hastalarla, aynı yaş aralığına sahip kontrol grubu bireylerin iskelet kemiklerinin yoğunlukları; DEXA kullanarak, alt çene kemiği ise; panoramik röntgenlerin optik dansitometre ile incelenmesi yöntemiyle değerlendirildi.