Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Damla AKDAŞ
Danışman: Alper Çalgüner
Özet:
Tasarım sürecinde kavramsallaştırma aşaması, tasarımcının hızlı ve esnek bir şekilde çok sayıda ürün konsepti oluşturduğu yaratıcı ve yinelemeli bir süreçtir. Tasarım eğitiminde ve uygulamalarında da özellikle üç boyutlu çizim ve modelleme araçlarının kullanımı, tasarım sürecinin sağlıklı işleyebilmesini sağlayarak tasarım eğitiminin kalitesini artırır. Ancak, söz konusu aşamada bilgisayar destekli tasarım araçları genellikle tasarımcının ihtiyaçlarını tam olarak karşılayamaz. Sanal gerçeklik teknolojileri, iki boyutlu ekranlar ve ara yüzlerle sınırlı kalmak yerine tasarımcılara etkileşimli ve sürükleyici bir üç boyutlu deneyim sunarak ve gerçek boyutlu görselleştirme sağlayarak, tasarımcıların geometriyi tam olarak anlamalarını kolaylaştırır. Nesneler doğrudan üç boyutta algılanıp deneyimlendiği için uzamsal ilişkiler ve buna bağlı olarak tasarım fikirleri geleneksel yöntemlere göre daha iyi ve daha hızlı anlaşılabilir. Literatürde sanal gerçeklik teknolojilerinin endüstriyel tasarım eğitimde kullanımına yönelik çalışmaların sınırlı olduğu ve tasarım aşamasının son evrelerine yoğunlaştığı görülmektedir. Bu çalışmada sanal gerçeklik uygulamaları için bir uzaktan eğitim modeli kurgulayarak söz konusu teknolojilerin kavramsal tasarım evresinde kullanımının alternatif sayısı, çeşitlilik, yenilik ölçekleri ve bilişsel tasarım eylemleri ve tasarım düşüncesi türleri üzerinden bilgisayar destekli tasarım araçları ile karşılaştırılarak avantajlarının ortaya konması ve elde edilecek sonuçlar doğrultusunda söz konusu teknolojilerin endüstriyel tasarım eğitimine entegrasyonu ile ilgili çıkarımlarda bulunulması amaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda kurgulanan çalışmada literatür taramasını takiben ön araştırma ve ana çalışma olmak üzere iki aşamalı bir süreç yürütülmüştür. Toplamda 23 katılımcı ile Fusion 360 ve Gravity Sketch sanal gerçeklik uygulaması karşılaştırılarak yürütülen araştırma sonucunda, Gravity Sketch uygulamasının birçok avantajı ortaya konmuş ve endüstriyel tasarım eğitimine etkin bir şekilde dahil edilebileceği sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Kelimeler : Sanal gerçeklik, endüstriyel tasarım eğitimi, kavramsal tasarım süreci, uzaktan eğitim