Diabetes mellitus hastalığının etiyolojisinde GST gen ve OGG1 gen polimorfizmlerinin rolü


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2010

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: NÜVİT GÖNÜL

Danışman: Bensu Karahalil

Özet:

Diyabet hastalığı, pankreasın yeterli miktarda insülin salgılayamadığı veya vücudun üretilen insülini yeterli kullanamadığı kronik bir hastalıktır. Diyabet hastalığının etiyolojisinde serbest oksijen radikallerinin ve oksidatif DNA hasarındaki artışın diyabetin indüklenmesinde rol oynaması, buna karşın GST ların oksidatif strese karşı çok önemli bir koruyucu mekanizma olması ve OGG1 geninin DNA onarımındaki önemi nedeniyle çalışmamızda GSTM1, GSTT1 ve GSTP1 gen polimorfizmlerinin ve OGG1 gen polimorfizmlerinin diyabetteki riski ile obezite ve hipertansiyon ile ilişkisi araştırılmıştır. Tip 2 diyabet tanısı almış hasta ve kontrol grubundaki bireylerin GSTM1 genotip sıklıkları karşılaştırıldığında GSTM1 null genotip sıklığında hasta grubunda 2-6 kez istatistiksel olarak anlamlı artış olduğu (OR: 3.841; %95GA: 2.280-6.469, p<0.001) ancak GSTT1 ve GSTP1 genotip sıklıklarında gruplar arasında istatistiki olarak anlamlılık olmadığı gözlenmiştir. OGG1 Ser326Cys polimorfizmine sahip bireylerin diyabet riski wild genotipe sahip bireylerle karşılaştırıldığında da istatistiki olarak 2-3 kat artış olduğu gözlenmiştir (OR: 1.858; %95GA: 1.099-3.141, p<0.05). Gen-gen etkileşmeleri açısından diyabet riski incelendiğinde; hasta grubunda GSTM1 null ve OGG1 varyant genotip sıklığı kontrol grubundan istatistiksel olarak anlamlı artış göstermiştir, bu gen grubunu taşıyan bireylerde diyabet riski artmıştır. Benzer şekilde GSTM1 null+GSTT1 null+GSTP1 (H+M) taşıyan bireyler (OR: 4.118; %95GA: 1.327-12.778, p=0.009) ile GSTM1 null+OGG1 (H+M) (OR: 3.322; %95GA: 1.898-5.816, p<0.001) ve GSTT1 null+OGG1 (H+M) (OR: 2.179; %95GA: 1.083-4.386, p=0.027) taşıyan bireylerde kontrole göre diyabet olma riskinin arttığı gözlenmiştir. Tip 2 diyabetli hipertansif ve obez hastalar kontrol grubu ile karşılaştırıldığında GST gen ve OGG1 gen polimorfizmleri arasında herhangi bir anlamlı ilişki bulunamamıştır. Çalışma sonuçlarımıza göre diyabet etiyolojisinde özellikle GSTM1-GSTT1-GSTP1 ve OGG1 gen polimorfizmlerinin kombine değerlendirilmesinin diyabet gelişmesinde aday gen olarak kullanılabileceği görülmüştür.