Sınıf öğretmeni adaylarının elektronik ortamlarda okuma becerilerinin değerlendirilmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2013

Öğrenci: BARIŞ ESMER

Danışman: MUSTAFA ULUSOY

Özet:

Bu çalışmada genel olarak sınıf öğretmenliği adaylarının yeni okuryazarlık becerileri üzerine odaklanılmıştır. Özel olarak da bilgiye ulaşma, bilgiyi analiz etme, elde edilen bilginin sentezlenmesi ve çoklu İnternet ortamlarını kullanarak bilgiyi iletme gibi elektronik ortamlarda okuma becerileri üzerinde durulmuştur.Bu araştırma nitel araştırma geleneğinde, durum çalışması modelinde bir çalışma olarak yürütülmüştür.Bilgiyi kazanmanın ve kullanmanın merkezinde yer alan öğrencilere bu becerileri kazandırmada öğretmen adaylarının etkili olduğu düşüncesinden hareketle ?Sınıf öğretmeni adaylarının elektronik ortamlarda okuma becerileri? araştırmaya konu edilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu sınıf öğretmenliği ana bilim dalında öğrenim gören on iki kız, on iki erkek olmak üzere toplam 24 öğretmen adayı oluşturmuştur. Araştırmaya katılan adaylar amaçlı örnekleme yöntemi ile seçilmiştir. Adayların seçiminde gönüllülük ilkesi esas alınmıştır. Araştırma kapsamında veri toplama sürecinde,yeni okuryazarlık stratejilerini belirlemeye yönelik Camtasia Studio video kayıtları, video kayıtlarını değerlendirmede kullanılan gözlem formu, yeni okuryazarlık stratejilerinin ne sıklıkla uyguladığını belirlemeye yönelik anket ve elektronik ortamlarda okuma stratejileri kontrol listesi ve uygulama sürecindeki katılımcıların görüşlerini belirlemek için yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır.Verilerin analizinde betimsel analiz ve içerik analizi tekniklerinden faydalanılmıştır. Araştırmanın genel sonucu sınıf öğretmeni adaylarının elektronik ortamlarda okume becerilerinin yeterli olmadığı, yeni okuryazarlıkla ile elektronik ortamlarda okumanın bir bütün olarak ele alınması gerektiği ve sürecin en önemli boyutlarından birinin öğretmen eğitimi olduğudur. Bu bağlamda araştırma problemleri temelinde ulaşılan diğer sonuçlar şu şekildedir: Araştırmada; 1) Erkek öğretmen adaylarının yeni okuryazarlık stratejilerini uygulamada kızlardan daha başarılı oldukları, adayların İnternet kulanım sıklığı ve akademik başarıları ile yeni okuryazarlık stratejilerini uygulayabilme becerileri arasında doğrusal bir ilişki olmadığı, sınıf düzeyi arttıkça stratejilerin uygulanma düzeylerinin de arttığı, 2) Elektronik ortamlarda okurken en fazla kullanılan stratejiler arama motoru kullanma, göz gezdirme ve karşılaştırarak okuma olurken bunları; anahtar kelimelerle arama yapma, metin türüne dikkat ederek seçme, soruları anlama stratejilerinin izlediği, 3) Hiçbir katılımcının ulaştıkları ve okumaları gereken sayfaların çıktısını almayı tercih etmedikleri, cevabın birden fazla kaynak kullanılarak ve metinler arası okumalar yaparak oluşturulması gereken soruda çok zorlandıkları ve konuya özgü ön bilgilerine dayanarak soruyu cevaplandırdıkları, 4) Öğretmen adaylarının birçoğunun bilgiyi analiz etmede başarılı stratejileri kullanamadıkları, ulaştıkları bilgileri yüzeysel olarak okudukları ve ilk okudukları kaynaktan cevapları oluşturma eğilimi gösterdikleri, 5) Katılımcıların üçte birinin cevaplarını oluştururken ön bilgileri ile internetten elde ettikleri bilgileri, ilişkilendirme, birleştirme, düzenleme ve kendi cümleleriyle ifade etme gibi davranışları gösterirken, üçte ikisinin ise sorunun cevabı olduğunu düşündükleri ilk cevabı kopyalayarak cevaplarını oluşturdukları, 6) Öğretmen adaylarının bu süreç boyunca teknolojik, bilgiyi erişim ve bilgiyi seçmede problemler yaşadıklarını 7) On sekiz katılımcının basılı materyallerden okumayı elektronik okumadan daha avantajlı olarak algıladığı, 8) Öğretmen adaylarının sorulara verdikleri cevapları sınıf düzeyine göre doğrusal şekilde ilerlemediği sonuçlarına ulaşılmıştır. Soruları cevaplamada en başarılı üçüncü sınıf öğretmen adayları olurken; en başarısız ise ikinci sınıflar olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır.