Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2017
Öğrenci: BAHADIR GENİŞ
Danışman: MUSTAFA ENDER TANER
Özet:Vardiyalı çalışma, modern iletişimin hızla ilerlemesinin ve küresel ekonomilerin gelişmesinin bir sonucu olarak, çalışma ve sosyal hayatımızın daha yaygın bir parçası olmuştur. Vardiyalı çalışmanın sağlık üzerindeki etkilerine ilişkin araştırmalarda; gastrit, ülser, hipertansiyon, koroner kalp hastalıkları, birçok kanser türü, metabolik bozukluklar, depresyon, uyku bozukluğu, sosyal uyum sorunları gibi birçok hastalığa ve toplumsal soruna neden olmaktadır[1]. Bu çalışmada vardiyalı çalışan sağlık çalışanlarını uyku kalitesi, fiziksel hastalıklar, yaşam kalitesi ve ruhsal bozukluklar açısından değerlendirmeyi amaçlamıştır. Çalışmaya Gazi Üniversitesi Hastanesi sağlık çalışanları dâhil edildi. Çalışanlar en son çalışma sistemlerine göre sınıflandırılmıştır. Araştırmaya katılmayı kabul eden 550 kişiye form dağıtıldı. Eksik bilgi, içsel tutarsızlık, uygun olmayan meslek grupları olması sebebiyle 168 form değerlendirmeye alınmadı. Sonuç olarak 219 değerlendirme formu istatistiksel analize tabii tutuldu. Sayısal değişken grupları arası farklar bağımsız gruplar T-Testi ile incelendi. Sayısal değişkenler arasındaki ilişki Pearson korelasyon analiziyle yapıldı. Kategorik değişkenler arasındaki farklılıklar ise Ki-Kare analizi ile incelendi. Vardiyalı çalışanlar vardiyasız çalışanlara göre BDÖ (t=-3.86, p<0.01), BAÖ (t=-3.12, p<0.01), algılanan stres (t=-2.11, p<0.05), PUKİ (t=-4.64, p<0.01) ve tükenmişlik (t=-3.816, p<0.01) puanları anlamlı derecede daha yüksek olarak bulundu. Mesleki tatmin (t=2.06, p<0.05) ise vardiyasız çalışanlarda anlamlı derecede yüksekti. Sabahçı-akşamcı özelliklere göre gruplar arasında anlamlı bir farklılık vardır (χ2=14.639, p<0.01). Vardiyalı çalışanların % 69.8'i akşamcı özelliklere sahip iken vardiyasız çalışanların % 76.9'u sabahçı özelliklere sahiptir. Vardiyalı çalışanların uyku kalitesi anlamlı derecede daha bozuktu (t=-3.86, p<0.01). Bu sonuçlar doğrultusunda vardiyalı çalışma nedeniyle oluşan sağlık sorunları hakkında çalışanlar bilgilendirilmelidir. Oluşan sorunlarında azaltılmasında stres yönetimi, uyku yönetimi ve fiziksel hastalıklardan korunma konularında çalışanlara eğitim verilmelidir. Vardiya çalışmanın etkilerini daha iyi gösterebilmek için katılımcılar daha iyi kategorize edilmelidir.