Bir tehlikeli atık bertaraf tesisinde iş sağlığı ve güvenliği risklerinin analizi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Öğrenci: MERVE ERCAN

Danışman: GÖKSEL ÖZKAN

Özet:

Disipliner arası çalışma gerektiren bir alan olan tehlikeli atık bertaraf tesislerinde iş sağlığı ve güvenliği açısından tehlike arz eden etmenlerin tespit edilmesi, bunların yol açabileceği risklerin engellenmesi veya etkisinin azaltılması için çözüm önerileri getirilmesi gereklidir. Bu çalışmada bunların yanında işletme kapasiteleri, lisans türleri, sektördeki tecrübeleri gibi kriterlere bakılarak seçilen bir tesiste risk değerlendirmesi uygulaması yapılması amaçlanmıştır. 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamında iş kazası ve meslek hastalıklarının önüne geçilmesi için kuralcı yaklaşım modeli yerine önleyici yaklaşım modeli esas alınmıştır. Önleyici yaklaşım modelinin uygulanabilirliğinin artması için en etkin yöntem risk değerlendirmesi yapılmasıdır. Bu tez çalışmasında kullanılan bulanık mantık temelli risk değerlendirmesi ile literatürdeki diğer risk değerlendirme metotlarına göre daha objektif sonuçlara ulaşılması hedeflenmiştir. Bilindiği gibi riskin temel bileşenleri; olasılık, şiddet ve frekanstır. Çalışmada; olasılık, şiddet ve frekans kriterleri karar kriteri olarak kullanılmış ve bulanık analitik hiyerarşi süreci metodu ile bu kriterlerin önem ağırlıkları tespit edilmiştir. Sonrasında atığın tesise girişi, atığın analiz edilmesi, tehlikeli atığın ara depolanması, tehlikeli atığın bertaraf edilmesi ve yardımcı tesisler olarak tanımlanan beş ana süreç için belirlenen 46 risk; karar kriterlerine göre bulanık topsis metodu ile değerlendirilerek önceliklendirilmiştir. Tüm ana süreçler için tespit edilen en önemli 5 riske özgü çözüm önerileri sunulmuştur. Yapılan çalışmanın en önemli çıktısı, sektörde kullanımı yaygın olmayan bulanık mantık temelli risk değerlendirmesinin bu sektör için uygun olduğunun ortaya konmasıdır.