Ortaöğretim 10. sınıf öğrencilerinin 9. sınıf Türk edebiyatı ve dil ve anlatım ders kitaplarındaki kelimeleri öğrenme düzeyleri


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2011

Öğrenci: SERAP KONUR ERGENE

Danışman: ZEKİ GÜREL

Özet:

Dil, düşüncelerin aynasıdır. Düşünceler ise kelimeler yoluyla başkalarına aktarılır. Anlatımımız ister yazılı, ister sözlü olsun kelimelerle hayat bulur. Sağlıklı bir iletişim için kelime hazinesinin yeterli seviyede olması gerekir. Eğitim sistemimizde görülen sorunların başında öğrencilerin kelime hazinesinin beklenen düzeyde olmayışı gelmektedir. Eğitim programlarımızda öğrencilerin bulunduğu kademeye göre bilmesi ve bilip kullanması gereken kelime / kavram sayısının sınırları belirlenmemiştir. Bu araştırma, Ortaöğretim 10. sınıf öğrencilerinin 9. sınıf Türk Edebiyatı ve Dil ve Anlatım ders kitaplarındaki kelimeleri öğrenme düzeylerini ortaya koymaya yönelik bir alan çalışmasıdır. Araştırmanın evrenini 2009- 2010 öğretim yılı ortaöğretim 10. sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Uygulamaya toplam 460 öğrenci katılmıştır. Öğrenciler, tesadüfî örneklem yoluyla seçilmiştir. Araştırma kapsamında verilerin toplanmasına yönelik, öğrencilere iki bölümden meydana gelen bir test uygulamıştır. Testin ilk bölümünde 27 sorudan oluşan kişisel bilgi formu, ikinci bölümde ise 9. Sınıf Türk Edebiyatı ve Dil ve Anlatım kitapları sonunda yer alan sözlük kısmındaki kelimelerin anlamı klasik soru yöntemiyle öğrencilere soruldu. Öğrencilere kelimelerin anlamı iki şekilde sorulabilirdi. Bunlardan birincisi klasik yöntem, ikincisi çoktan seçmeli soru tekniği. Çalışmamızda kelimelerin anlamının klasik yöntemle sorulma nedeni, öğrencinin tahminle ya da rastgele bir cevabı işaretleyerek sonucun güvenilirliğini etkilemesine engel olmak içindir. Bu test, ortaöğretim 10. Sınıf öğrencilerine uygulanmıştır. Uygulama sonucu10.sınıf öğrencilerinin 9. Sınıf Türk Edebiyatı ve 9.sınıf Dil ve Anlatım kitapları sonunda yer alan sözlükteki kelimelerin ne kadarını öğrenebildikleriyle ilgili bir değerlendirme yapılmıştır. Değerlendirmede Milli Eğitimin puanlama sistemi ölçüt alınmıştır. Buna göre sorulan kelimelerin % 45' ini bilen öğrenciler başarılı sayılmıştır. Türk Edebiyatı ve Dil ve Anlatım ders kitaplarının sözlük kısmı soruları ayrı ayrı değerlendirilmiştir. Sonuç ve toplu değerlendirme bölümünde; ortaya çıkan veriler değerlendirildi. Kelime hazinesinin yaş, cinsiyet, kültür, çevre ve coğrafi bölgelere göre değişiklikler arz ettiği belirtildi. Kaynakça bölümünde; konuyla ilgili olan kaynaklara yer verildi. Araştırma sonuçları gösteriyor ki öğrenciler Türk Edebiyatı ve Dil ve Anlatım ders kitaplarının sözlük kısmındaki kelimeleri beklenen düzeyde öğrenememektedir. Bu sonuç öğrencilerin içinde bulunduğu çevresel koşullarla birlikte değerlendirilip, çalışma sonunda kelime hazinesini geliştirmeye yönelik tavsiyelerde bulunulacaktır.