Özel Yetenekli Öğrencilerin Coğrafya Eğitiminde SCAMPER Tekniği ile STEAM Uygulamaları


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Coğrafya Eğitimi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: İLKER ERDÖNMEZ

Danışman: Ülkü Eser Ünaldı

Özet:

Bu araştırma Ankara Yenimahalle Bilim ve Sanat Merkezi’nde Bireysel Yetenekleri Fark Ettirme Programına devam eden 15 Özel (Üstün) Yetenekli tanısı konulmuş öğrenci ile 20 ders saati yüz yüze yürütülmüştür. Bireysel Yetenekleri Fark Ettirme Programı BİLSEM’lerde yetenek ve ilgilerin belirlendiği ve bir üst basamağa geçmeden tüm derslerin görüldüğü bir programdır. Bu çalışma Coğrafya dersinde 7 ve 8.sınıflara grup halinde uygulanmıştır. Tezde SCAMPER (Yönlendirilmiş Beyin Fırtınası) tekniği ile STEAM uygulamaları yapılması amaçlanmıştır. SCAMPER tekniği ve STEAM yaklaşımı çağımızın yeni ve etkili öğretim uygulamaları arasında olduğu değerlendirilerek, zihinsel performansları üst düzeyde olan özel yetenekli öğrencilerdeki uygulama sonuçları sorgulanmıştır. Nitel ve nicel veri toplama araçları kullanılarak uygulama öncesi, uygulama süreci ve uygulama sonrası ile ilgili bilgiler toplanmış ve anlamlandırılmıştır. Öğrencilere SCAMPER tekniği ile oluşturulmuş 7 farklı etkinlik uygulanmıştır. Coğrafya tutum ölçeği, Rubrik Değerlendirme formu, Görüşme formu ile öğrencilerin SCAMPER basamaklarını kavrama düzeylerinde üst basamağa çıkabilme, yeni fikir üretme ve yaratıcılıklarını kullanabilme becerilerinin analizi yapılmıştır. Nicel verilerin çözümlenmesinde SPSS (25) programı, nitel veriler için de içerik analizi ve Betimsel Analiz yöntemi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda; özel yetenekli öğrencilerin destek eğitim aldığı BİLSEM’lerde SCAMPER tekniği ile STEAM uygulamaları geliştirilmesinde olumlu sonuçlar ortaya konduğu, etkinliklerin eğlenceli geçtiği, öğrencilerin SCAMPER’in her basamağında üretken oldukları, son basamakta ise disiplinler arası bilgi ve becerilerini kullanmayı gerektiren, etkinlik yapmaları gereken STEAM uygulamasını başarı ile tamamladıkları görülmüştür. Coğrafya etkinliklerinde ilk kez uygulanan bir çalışma olması, Öğrencilerin uygulanan teknikle ilk defa karşılaşmaları ve sınıf düzeyleri dikkate alındığında elde edilen bulgulardan, uygulamaların yeterli düzeyde olduğu değerlendirilmektedir. Bu çalışmada daha çok özel yetenek kavramı kullanılacaktır. BİLSEM’lerde özel yetenekli öğrencilerin yeteneklerini keşfetmeleri, farklılaştırma ve zenginleştirme uygulamalarına yer verilmesi önemli bir amaç olduğundan; coğrafya derslerinde bu teknik ve uygulamanın yaygınlaştırılması yararlı olacaktır.

Anahtar Sözcükler: Coğrafya, SCAMPER, STEAM, Özel Yetenek, BİLSEM, Üstün Zekalı