Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, -, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: EBRU ÇİSEM KARINCALI
Danışman: Başak Beydoğan Tangör
Özet:
Bu araştırmada psikolojik danışmanların etkili psikolojik danışman nitelikleri (yeterlilik, enerji, esneklik, destekleyici olmak, iyi niyet ve öz farkındalık), duygu düzenleme güçlüğü (açıklık, amaçlar, dürtü, stratejiler ve kabul etmeme) ve öz duyarlıkları (öz sevecenlik, öz yargılama, paylaşımların bilincinde olma, izolasyon, bilinçlilik ve aşırı özdeşleşme) arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Ayrıca çalışmada etkili psikolojik danışman nitelikleri toplam ve alt boyutlarının, duygu düzenleme güçlüğünün ve öz duyarlığın çeşitli değişkenlere (cinsiyet, meslekteki deneyim, öğrenim düzeyi, çalışılan kurum, çalışılan kurum türü, melekten memnun olma, eğitim yaşamında süpervizyon alma, eğitim yaşamında grupla danışma dersi alma ve psikolojik destek almış olma durumu) göre farklılaşıp farklılaşmadığı araştırılmıştır. Araştırma, ilişkisel tarama modelinde desenlenmiştir. Araştırmanın çalışma grubu 2020-2021 Eğitim-Öğretim döneminde Ankara ili Yenimahalle, Gölbaşı, Çankaya ve Etimesgut ilçelerinde anaokul, ilkokul, ortaokul, lise, Rehberlik ve Araştırma Merkezlerinde çalışan 542'si kadın 132'si erkek toplam 674 psikolojik danışmandan oluşmaktadır. Araştırma verilerinin toplanmasında Etkili Psikolojik Danışman Nitelikleri Değerlendirme Ölçeği (İkiz ve Totan, 2014), Duygu Düzenleme Güçlüğü Ölçeği Kısa Formu (Yiğit ve Guzey Yiğit, 2017), Öz Duyarlık Ölçeği (Akın, Akın ve Abacı, 2007) ve araştırmacı tarafından geliştirilmiş Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Tanımlayıcı istatistik teknikleriyle değişkenlere yönelik ortalama, standart sapma, frekans ve yüzdelik değerler bulunmuştur. Bulguların incelenmesinde ilişkisiz t testi, tek yönlü ANOVA, Pearson Korelasyon Testi, regresyon analizi tekniklerinden faydalanılmış ve ölçeklerin güvenirlik analizleri gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonucuna göre psikolojik danışmanların etkili psikolojik danışman nitelikleri ve öz duyarlık düzeyleri yüksek, duygu düzenleme güçlüğü düzeyleri düşük bulunmuştur. Etkili psikolojik danışman niteliklerinin cinsiyet, öğrenim düzeyi (lisans ve lisansüstü) ve çalışılan kuruma (anaokulu, ilkokul, ortaokul, lise ve RAM) göre anlamlı düzeyde farklılaşmadığı; meslekteki deneyim (1-10, 11-20 ve 21-33 yıl), çalışılan kurum türü (kamu ve özel), mesleki memnuniyet, eğitim yaşamında süpervizyon alma, grupla psikolojik danışma dersi alma ve psikolojik danışma hizmeti almaya göre anlamlı farklılık gösterdiği bulunmuştur. Duygu düzenleme güçlüğünün cinsiyet, öğrenim düzeyi, çalışılan kurum, çalışılan kurum türü, süpervizyon alma ve psikolojik danışma hizmeti alma durumuna göre anlamlı düzeyde farklılaşmadığı; meslekteki deneyim, meslekten memnun olma ve grupla danışma dersi alma durumuna göre anlamlı farklılık gösterdiği bulunmuştur. Öz duyarlığın cinsiyet, meslekteki deneyim, çalışılan kurum türü, meslekten memnun olma ve grupla danışma dersi alma durumuna göre anlamlı düzeyde farklılaştığı; öğrenim düzeyi, çalışılan kurum, süpervizyon alma ve psikolojik danışma hizmeti alma durumuna göre anlamlı farklılık göstermediği bulunmuştur. Etkili psikolojik danışman niteliklerinin duygu düzenleme güçlüğü ile orta düzeyde ve negatif, öz duyarlık ile orta düzeyde ve pozitif yönde ilişkileri olduğu bulunmuştur. Etkili psikolojik danışman niteliklerinin duygu düzenleme güçlüğünün alt boyutları olan kabul etmeme ve amaçlar ile düşük düzeyde, dürtü ve stratejiler ile orta düzeyde, açıklık ile yüksek düzeyde negatif ilişkiye sahipleri olduğu; öz duyarlığın alt boyutları olan öz sevecenlik, öz yargılama, paylaşımların bilincinde olma, izolasyon ve bilinçlilik ile ise orta düzeyde pozitif yönde ilişkilileri olduğu bulunmuştur. Aşamalı regresyon analizi sonuçlarına göre öz duyarlığın etkili psikolojik danışman niteliklerinin %22'sini, duygu düzenleme güçlüğü ile bir arada ise %26'sını açıkladığı bulunmuştur. Yordama gücüne göre sırasıyla bilinçlilik, açıklık, izolasyon ve dürtü alt boyutlarının etkili psikolojik danışman niteliklerinin anlamlı birer yordayıcısı olduğu bulunmuştur.