Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2018
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Melek Gökçe Yılmaz
Danışman: NACİYE AKSOY
Özet:Bireyin ve özellikle çocuğun en temel ihtiyaçlarından biri olan oyunun tanımına ilişkin kesin bir uzlaşı söz konusu değildir. Ancak oyun, hakkında çeşitli kuramlar geliştirilmiş bir kavramdır. Bu kuramlardan hareketle yapılan bilimsel çalışmalar da oyunun çocuğun fiziksel, zihinsel, sosyal, duygusal açıdan gelişimine olumlu katkılarını ortaya koymaktadır. Temel ihtiyaç olmasının ve yararlarının yanı sıra oyun, aynı zamanda uluslararası yasal metinlerde bir hak olarak yer almaktadır. Oyun, bir hak olarak yasal metinlerde ilk kez 1924 tarihli Cenevre Çocuk Hakları Bildirgesi'nde yer almıştır. Temel bir hak olarak oyuna en kapsamlı biçimde Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi'nin 31.maddesinde yer verilmiştir. Ne var ki içinde bulunduğumuz sosyo kültürel yapılar, yarışmacı eğitim sistemleri, kentleşme, sanayileşme vb. faktörler hem çocukların oyun oynama davranışlarını ve oyun türlerini değiştirmekte hem de çocukların çoğu özgürce oyun oynama haklarını kaybetmeye başlamışlardır. Bu bağlam içerisinde çalışma, ilkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin okullarda oyun haklarına ilişkin görüşlerini değerlendirmek amacıyla yapılmıştır. Araştırma nicel araştırma yaklaşımına göre tasarlanmış olup, basit tarama modeline göre gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın verileri araştırmacı tarafından geliştirilen veri toplama aracı yoluyla, 2017-2018 eğitim öğretim yılında, Ankara ili Altındağ ilçesindeki kamu ilkokulların arasından örnekleme seçilen okulların 4. sınıfında öğrenim gören 400 öğrenciden yazışma yoluyla elde edilmiştir. Veriler SPSS paket programı ile analiz edilmiştir. Araştırmada, öğrenciler oyun kavramını; eğlence, arkadaşlık, iş ve öğrenme olarak gördüklerini bildirmişlerdir. Öğrenciler oyun oynamayı öncelikle bir eğlenme hakkı olarak görmektedir. Öğrenciler tüm canlıların oyun oynama hakkı olduğuna inanmakta ve okullarında öncelikle macera oyunları olmak üzere literatürde belirtilen farklı oyun türlerini oynayabilmektedirler. Öğrencilerin yarıdan fazlası okullarında oyun oynadıkları alanları yeterli görmektedir. Öğrencilerin okullarında oyun oynamak için tercih ettikleri alanların başında okul bahçesi gelmektedir. Öğrencilerin yarıdan fazlasının tercihini oluşturan bahçe yanıtını ve tercih edilme sırasına göre sınıf, koridor ve boş alan yanıtlarının nedeni bu mekanların güvenli, geniş, kontrollü ve oyuna uygun mekânlar olmasıdır. Öğrencilerin yarısı okullarında oyun oynama süresini, oynarken kullandıkları araç gereçleri ve okullarındaki oyun alanlarını yeterli bulmaktadır. Öğrenciler en çok teneffüslerde oyun oynadıklarını ifade etmişlerdir. Öte yandan öğrenciler okullarında basketbol, futbol sahalarının bulunmadığını, özellikle kötü hava koşullarında oyun oynayamamakta bu nedenle de kapalı spor salonu olmasını istemektedirler. Çalışmada öğrencilerin yarısının yeterince oyun oynayabildiğini bildirirken, yarıdan az bir kısmı ise bazen oynayabiliyorum veya hiçbir zaman oynayamıyorum görüşünü bildirmişlerdir. Öğrencilerin büyük çoğunluğu, oyunun arkadaşlık ilişkilerini, başarılarını ve beden sağlıklarını olumlu etkilediğini düşünmektedir. Öğrencilerin yarıdan fazlası erkek öğrencilerin okulda kız öğrencilerden daha çok oyun oynadığı görüşündedir. Öğrencilerin yarıdan fazlası hem öğretmenlerin hem de okul yöneticilerinin kendilerinin oyun oynama hakkına saygı gösterdiklerini ve izin verdiklerini ifade etmiştir.