İlkokul ve ortaokul öğretim programlarındaki disiplinlerarası öğretim uygulamalarına yönelik öğretmen görüşleri


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2013

Öğrenci: TUBA ÖZHAMAMCI

Danışman: HALÜK ÜNSAL

Özet:

Bu araştırmanın amacı, ilkokul ve ortaokul öğretim programlarının uygulayıcıları olan öğretmenlerin disiplinlerarası öğretim uygulamalarına yönelik görüşlerinin neler olduğunu ortaya koymaktır. Ayrıca öğretmenlerin disiplinlerarası öğretim uygulamalarına yönelik görüşlerinin cinsiyet, mesleki kıdem ve hizmet kademesi değişkenleri açısından anlamlı farklılıklar gösterip göstermediği de yine bu araştırmada belirlenmeye çalışılmıştır. Tarama modelindeki bu araştırmanın evrenini, 2011-2012 yılında Ankara ilinin merkez ilçelerinde bulunan resmi ilkokul ve ortaokullarda görev yapan öğretmenler oluşturmaktadır. Araştırmada maksimum çeşitlilik örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Bu amaçla Ankara ilinden random yolla seçilen ve farklı özellikler gösterdiği düşünülen Altındağ, Çankaya ve Keçiören merkez ilçelerindeki toplamda 30 ilkokul ve ortaokulda görev yapan 345 sınıf ve branş öğretmeni araştırmaya katılmıştır. Araştırmada veri toplamak amacıyla araştırmacı tarafından geliştirilen ?Disiplinlerarası Öğretim Yaklaşımı Ölçeği (İlkokul ve Ortaokul Örneği)? kullanılmıştır. Ölçek, iki bölümden oluşup; ilk bölümde araştırmaya katılan öğretmenlerin çeşitli değişkenlere ilişkin kişisel bilgileri, ikinci bölümde ilkokul ve ortaokul öğretim programlarındaki disiplinlerarası öğretim uygulamalarına yönelik öğretmen görüşlerini belirlemek üzere likert tipi soruların yer aldığı 40 maddelik ölçek bulunmaktadır. Araştırma, pilot ve asıl uygulama olmak üzere iki basamakta gerçekleştirilmiştir. Pilot uygulama, araştırmanın hedef kitlesine benzer özelliklere sahip 102 kişilik bir öğretmen grubu üzerinde, asıl uygulama ise 345 kişilik öğretmen grubu üzerinde gerçekleştirilmiştir. Tek boyut, üç faktörden oluşan ölçeğin geçerlik ve güvenirlik çalışması yapılmış ve birinci faktör için .94, ikinci faktör için .93, üçüncü faktör için .87 Cronbach Alfa değerleri hesaplanmış, ölçeğin genel Cronbach Alfa değeri ise .93 olarak bulunmuştur. Elde edilen veriler SPSS 16 paket programında çözümlenmiş ve çözümlemelerde p<.05 anlamlılık düzeyi esas alınmıştır. Anket sonucu elde edilen veriler frekans, yüzde, aritmetik ortalama ve standart sapmalarla açıklanmış ve yorumlanmıştır. Ayrıca, ikili gruplarda bağımsız t-Testi, ikiden fazla gruplarda Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) uygulanmıştır. Araştırma sonucu elde edilen bulgulara göre, örneklemi oluşturan öğretmenler ilkokul ve ortaokul öğretim programlarındaki disiplinlerarası uygulamaları çoğunlukla faydalı bulurken öğretmenler tarafından bu uygulamaların en faydalı görülen yönü, öğrencilerin konuları daha iyi kavramasını yardımcı olması olmuştur. Öğretmenler, derslerinde disiplinlerarası uygulamaları çoğunlukla gerçekleştirmekte ama bunu yaparken diğer derslerin öğretmenleri ile işbirliğine girmemektedir. Araştırmaya katılan öğretmenler, ilkokul ve ortaokul öğretim programlarında disiplinlerarası uygulamalara orta düzeyde yer verildiğini düşünmekte ve yönergeleri yeterli bulmamaktadır. Öğretmenlerin görüşleri cinsiyet ve mesleki kıdem değişkenlerine göre incelendiğinde anlamlı farlılık göstermezken, hizmet kademesi değişkenine göre anlamlı farlılık göstermiş ve sınıf öğretmenlerinin görüşleri branş öğretmenlerinin görüşlerine göre daha olumlu olmuştur (p<.05). Bu bulgular ışığında, disiplinlerarası yaklaşımın özellikleri ve uygulama ilkeleri ile ilgili öğretmenlerin ihtiyaç duydukları desteğin hizmet içi eğitimlerle sağlanması ve disiplinlerarası öğretim uygulamalarını gerçekleştirmek için gerekli olan içerik ve zamanı düzenlemede tamamen disiplinlerarası yaklaşımı esas alan program geliştirme çalışmaları yürütülmesine yönelik öneriler sunulmuştur.