Liman-tersane alanlarında gerçekleştirilen dip tarama faaliyetlerinde faydalı kullanım olanaklarının değerlendirilmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2024

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Ali Burak KILIÇ

Danışman: Sedat Sürdem

Özet:

Dip tarama işlemi herhangi bir nedenle deniz ve kıyı tabanı ile nehir ağızlarında gerçekleştirilen kazı faaliyeti olarak tanımlanmaktadır. Türkiye’deki dip tarama işlemleri sonucu olarak ortaya çıkan dip tarama malzemesi büyük ölçüde tekrar denize dökülerek yönetilmektedir. Bu kapsamda ülkemizde açığa çıkan dip tarama malzemesinin sürdürülebilir yönetimi çok önemli bir hale gelmiştir. Bu çalışma ile limanlarda/tersanelerde bakım işlemleri ve inşaat işlemleri sırasında zemin sağlamlaştırmaları için yapılan dip tarama işlemleri sonucu ortaya çıkan dip tarama malzemesinin denize boşaltım ve faydalı kullanım teknikleri ile Dünya genelinde yapılan çalışmalar ile karşılaştırılarak değerlendirilmiştir. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından ÇED Olumlu kararı verilmiş ve bu kapsamda anılan Bakanlık tarafından yayınlanmış olan dip tarama projeleri verileri kullanılmıştır. Çalışma kapsamında literatür çalışmaları ile Dünya genelinde en çok uygulanmaya çalışılan ve araştırılan on çeşit faydalı kullanım yöntemi ayrıntılı olarak incelenmiştir. Bu minvalde iki ayrı proje içerisindeki veriler değerlendirilerek dip tarama malzemesinin hangi faydalı kullanım yöntemi için uygun olduğu tespit edilmeye çalışılmıştır. On çeşit faydalı kullanım yöntemi içerisinden tarama malzemesinin, katı atık bertaraf sahalarında dolgu örtü tabakası olarak kullanılması, kıyı koruma işlemleri için kullanılması, terk edilmiş maden ocaklarında dolgu yapılması ve seramik/tuğla üretiminde kullanılabileceği sonuçlarına varılmıştır.

Anahtar Kelimeler : Dip tarama, faydalı kullanım, atık yönetimi, denize boşaltım, çevresel etkiler, bakım taraması, liman, tersane