DİZ OSTEOARTRİTİNDE EGZERSİZ UYGULAMALARININ KLİNİK VE RADYOLOJİK PARAMETRELERLE DEĞERLENDİRİLMESİ


Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2010

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ESİN BENLİ KÜÇÜK

Danışman: JALE MERAY

Özet:

Osteoartrit(OA) sık görülen bir eklem hastalığıdır. Ağrı ve fiziksel yetersizlik en önemli alışmaya primer diz osteoartritli, radyolojik evresi 2, 3 olan, 45–65 yaş arası 45 kadın hasta alışmaya alınan gruplar arasında yaş, vücut ağırlığı, boy ve vücut kitle indeksi değerleri semptomlardır. Küratif bir tedavi halen mevcut olmadığı için günümüzdeki tedaviler bu semptomların azaltılmasına ve eklem kıkırdak hasarının ilerlemesini engellemeye yöneliktir. Osteoartritte dejeneratif süreç eklem kıkırdağında incelmeye neden olur. Manyetik rezonans görüntüleme (MRG) eklem kıkırdağının direk olarak değerlendirilmesine olanak sağladığı için osteoartrit araştırmalarında önemli bir ilerleme olarak kabul edilmektedir. Manyetik rezonans görüntüleme ile kıkırdak hacmi ölçümü, kıkırdak patolojilerini değerlendirmede sensitif ve güvenilir bir yöntemdir. Osteoartritte egzersizin ağrıyı azalttığı ve fiziksel fonksiyonu iyileştirdiği bildirilmektedir. Bu çalışmada diz osteoartritinde çeşitli egzersiz protokollerinin ağrı, disabilite ve kartilaj dokusu üzerine etkisini değerlendirmek amaçlanmıştır Ç alındı. İzokinetik konsantrik-konsantrik egzersiz, yürüme bandında aerobik egzersiz ve izometrik egzersiz verilen üç grup oluşturuldu. Hastalar 4 hafta süreyle, haftada 5 gün egzersiz programına alındı. Egzersiz öncesi ve sonrası tüm hastaların kuadriseps ve hamstring kas güçleri izokinetik dinamometre yardımıyla, ağrı şiddetleri vizüel analog skala (VAS) ile, ağrı, sertlik ve fonksiyonellikleri WOMAC OA indeksi yine fonksiyonellikleri Lequesne indeksi ile değerlendirildi. İzokinetik grubundan 11, izometrik grubundan 8, yürüme grubundan 8 hastanın sağ patellar ve femoral kartilaj hacim ölçümleri 1,5 T MR ile egzersiz öncesi ve sonrası egzersiz gruplarından habersiz olan radyolog tarafından değerlendirildi. Ç açısından anlamlı fark izlenmedi. Her 3 grupta da egzersiz öncesine göre egzersiz sonrası VAS ile değerlendirilen ağrı skorlarında (p<0,05), WOMAC ağrı, tutukluk şiddeti, fiziksel fonksiyonellik ve Lequesne indeksi skorlarında (p<0,05) anlamlı azalma görüldü. İzokinetik egzersiz grubunda hem ekstansör hem de fleksör kas kuvvetleri ölçümlerinde anlamlı artış saptanırken diğer egzersiz gruplarında ekstansör kas kuvvetleri ölçümlerinde anlamlı artış saptandı. Üç grupta da egzersiz öncesi ve sonrası ölçülen femoral kartilaj hacimleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark saptanmazken, patellar kartilaj hacminde izometrik grup hastalarında anlamlı artış izlendi (p: 0.036). 50 Sonuç olarak; egzersiz uygulamaları osteoartritte ağrıyı ve disabiliteyi azaltmakta, kas kuvvetlerinde artış sağlamaktadır. MR görüntülemeyle egzersiz sonrası kartilaj hacimlerinde değişiklikler izlenmiş olup hiçbirisinde kartilaj volümlerinde anlamlı bir azalma saptanmamış, izometrik egzersiz grubunda patellar kartilaj hacim artışı anlamlı bulunmuştur