Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, MÜZİK EĞİTİMİ BİLİM DALI, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: GÜL SAKARYA
Danışman: Yılmaz Şendurur
Özet:
Bu araştırmanın amacı “Anlamayı İzleme Stratejilerine Dayalı Uygulamaların”, Eğitim
Fakültesi Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü Müzik Eğitimi Anabilim Dalları’nda öğrenim
görmekte olan Lisans düzeyi keman öğrencilerinin bilişötesi farkındalık (üstbilişsel
farkındalık) düzeyine etkilerinin ortaya konmasıdır. Keman çalışma sürecinde anlamayı
izleme stratejilerine dayalı öğrenme stratejileri kullanımına yönelik bireysel uygulamalar
ve günce çalışmaları doğrultusunda, öğrencilerin kendi öğrenmelerinin nasıl
gerçekleştiğinin farkında olmalarını ve bu farkındalık yoluyla kişisel çalışmalarını
deneyimlerken kullanacakları stratejileri seçerek ve gerekirse bu stratejileri geliştirerek
kendi öğrenmeleri hakkında bilgi ve denetim sahibi olmalarına yardımcı olmaktır.
Araştırmanın çalışma grubunu Trakya Üniversitesi Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü Müzik
Eğitimi Anabilim Dalı 2. 3. ve 4. sınıflarında öğrenim görmekte olan deney grubu n:8 ve
kontrol grubu n:8 olmak üzere toplam 16 keman öğrencisi oluşturmaktadır. Deney ve
kontrol gruplarında bulunan öğrenciler yansız atama yöntemiyle oluşturulmuştur.
Araştırmada karma yöntem kullanılmış olup açımlayıcı sıralı karma yöntem deseninden
yararlanılmıştır. Araştırmanın deneysel boyutunda deney kontrol gruplu öntest- sontest
seçkisiz model kullanılmış ve nitel boyutu durum çalışması olarak belirlenmiştir.
Araştırmanın deneysel kısmında kullanılan Bilişötesi Farkındalık Envanteri’nden
öğrencilerin bilişötesi farkındalık düzeyini ortaya koyan nicel veriler elde edilmiştir.
Ölçme aracının tüm faktörlerin her biri için ayrı ayrı içtutarlık güvenirliği saptamak
amacıyla madde-toplam korelasyon ve madde-hariç toplam korelasyon, Rulon, Cronbach
katsayıları hesaplanmıştır. Tüm faktörlerin her biri için ayrı ayrı yüksek ve düşük bilişötesi
farkındalık düzeylerindeki öğrencileri ayırt etme gücünü saptamak için t testi
vi
kullanılmıştır. Araştırmada yarı yapılandırılmış görüşme soruları ve öğrenme stratejilerinin
kullanımına yönelik anlamayı izleme stratejilerine dayalı bireysel uygulama ve öğrenci
günce yazma kağıtlarından nitel veriler elde edilmiştir. Bireysel uygulama, günce yazma
kağıtları ve görüşmelerden elde edilen nitel veriler, içerik çözümleme yoluyla nicel verilere
dönüştürülerek tablolaştırılmış ve yorumlanmıştır. Araştırmanın sonucunda deney ve
kontrol gruplarının bilişötesi farkındalık düzeyleri sontest puanları, “bilişin bilgisi” temel
boyutunda “açıklayıcı bilgi”, “prosedürel bilgi” ve “durumsal bilgi” alt boyutlarında ve
“bilişin düzenlenmesi” temel boyutunda “planlama”, “izleme”, “değerlendirme”, “hata
ayıklama” ve “bilgi yönetme” alt boyutlarında deney grubu lehine anlamlı bir farklılık
göstermiştir. Kontrol grubundaki katılımcıların bilişötesi farkındalık düzeyleri toplamda ve
tüm alt boyutlarda sontestlerde öntestlere göre farklılık göstermemiştir. Görüşme
sorularından elde edilen bulgulara göre araştırma, öğrencilerin kendi çalışmalarını
planlama, kendi kendini yönlendirme, hatalarını fark edip düzeltmeye çalışma ve
çalışmaya güdülenme bakımından etkili olmuştur. Bireysel uygulamada öğrenciler
tarafından yavaş tempoda çalma stratejisi sıklıkla kullanılmışken, güncelerde buna ek
olarak öğrencilerin tekrar etme stratejisine yöneldikleri anlaşılmaktadır.
Anahtar Kelimeler : Bilişötesi Farkındalık, Üstbiliş, Müzik Eğitimi, Keman Eğitimi