Türkiye Kıyı Ve Geçiş Sularında Tipoloji Belirleme Çalışmaları


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Eray ESER

Danışman: LALE BALAS

Özet:

Son yıllarda gerçekleşen küresel ısınma ve buna bağlı iklim değişiklikleri, nüfus artışı ve suyun ekonomik olarak kullanımının artması su kaynakları üzerinde baskı oluşturmaktadır. Oluşturulan bu baskı ve sürdürebilir olmayan su kullanımı dünya için en büyük problemlerden biridir. Bu nedenle su kaynaklarının sürdürülebilir şekilde doğru ve etkin kullanılmasını sağlayacak bir su yönetim sisteminin oluşturulması büyük bir gerekliliktir. Su Çerçeve Direktifi (SÇD) bu bağlamda getirmiş olduğu nehir havza yönetim sistemi anlayışıyla sucul ortamların korunması ve suyun sürdürülebilir kullanımını amaçlamaktadır. Direktifin uygulama adımlarından birisi de kıyı ve geçiş sularının tiplerinin belirlenmesi ve su kütlelerine ayrılmasıdır. Bu doğrultuda, tez çalışmaları kapsamında Türkiye kıyı ve geçiş sularının coğrafi sınırları ve tipleri belirlenmiştir. Su Çerçeve Direktifi tarafından önerilen tip belirleme sistemlerinden Sistem B kullanılarak yürütülen tipoloji ve kütle belirleme metodojileri çalışmaları sonucunda, denize kıyısı olan 18 havzada su kütleleri belirlenmiştir. Türkiye kıyı suları toplam 66 adet kıyı su kütlesine bölünmüştür. Bu kıyı sularından 42 tanesi Akdeniz, 7 tanesi Marmara ve 17 tanesi Karadeniz konum tipine aittir. Geçiş suyu için yapılan çalışmalar sonucu toplam 380 adet geçiş suyu kütlesi belirlenmiştir. Akdeniz konum tipine ait toplamda 181 geçiş suyu kütlesi, Karadeniz konum tipli 138 ve Marmara konum tipli 61 su kütlesi oluşturulmuştur. Türkiye kıyı ve geçiş suları için modelleme ve coğrafi bilgi sistemleri destekli tip ve kütle belirleme metodolojileri geliştirilmiş ve öncü uygulamalar gerçekleştirilmiştir