Anaokulu binalarında form araştırılması ve strüktürel açıdan değerlendirilmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2016

Öğrenci: SEYEDASGHAR MIRNEZAMI

Danışman: ASENA SOYLUK

Özet:

Okul öncesi dönem bireylerin ileride sağlıklı bir erişkin olmasında rol oynayan yapı taşı niteliğinde olan bir süreçtir. Yapılan pek çok araştırma çocukluk dönemini, insanın en hızlı geliştiği dönem olarak ifade etmektedir. Bu dönemde çocukların evde izole edilmemesi onların fiziksel ve ruhsal gelişmelerinin yetersiz olmaması için anaokulu olarak adlandırılan uygulama sınıfları açılmıştır. Anaokullarının sadece bir eğitim mekânı olarak tasarlanması ve kullanıcı gereksinimlerinin hem fizyolojik hem de psikolojik olarak göz ardı edilmesinin sonucu olarak ortaya çıkan katı formlar, çocuk gelişiminde yetersizliğe yol açabilmektedir. Mimarın tasarım sırasında karşılaştığı problemlerden biri, tasarlanan mekânın kullanıcıları tarafından doğru algılanabilmesi ve kullanıcıların gereksinimlerini karşılanabilmesidir. Bu çalışmada "anaokulu bina formunun biçimlendirilmesinde tasarım gerekliliklerinin çocuklar üzerindeki etkisinin ne olduğu?" Sorusuna cevap bulunmasına çalışılmıştır. Çocuklara sunulacak eğitim mekânlarının sadece eğitim amaçlı olarak değil, aynı zamanda onların isteklerini ve beğenilerini dikkate alarak tasarlanması ve kullanıcıların gelişim süreçlerindeki fiziksel ve ruhsal katkıyı artırabilmektedir. Araştırmanın birinci bölümünde problem durumu tanımlanmış ve çalışmanın amacı ifade edilmiştir. Çalışmanın ikinci bölümünde konuyla ilgili literatür taraması yapılmıştır. Üçüncü bölümde çocuğun gelişim evreleri incelenmiştir. Dördüncü bölümde çocuk ve fiziksel çevre ilişkileri, mimari renk, doku ve form gibi insanla görsel olarak birinci derece ilişki kuran fiziksel çevreye ait uyarıcılar irdelenmiştir. Beşinci bölümde anaokulu binası tasarım ve Milli Eğitim Bakanlığına ait tasarım genel ilkeleri incelenmiştir. Alan çalışmasında çocuklara çizim ve anket yaptırılmıştır. Bu sayede, çocukların eğitim aldıkları anaokulu binasının form ve elemanlarının geometrik biçim üzerinden beğenileri, benzetimleri ve ne derecede doğru anımsadıklarını incelenmiştir. Daha önceki bölümlerde elde edilen bulgular ile Milli Eğitim Bakanlığının yayınladığı eğitim yapıları asgari tasarım standartları kılavuzu yardımı ve literatür taramasından yararlanarak iki farklı forma sahip anaokulu binası tasarlanmıştır. Tasarlanan anaokulları Deprem Yönetmeliğindeki düzensizlikler açısından da incelenmiştir. Sonuç olarak, çocuklara yönelik etkin anaokulu binası tasarımı yapabilmek için mekan kullanıcısı olan çocukların fiziksel çevre ve mimari tasarım kriterleri arasındaki bağlantısında en önemli öğenin onların istekleri ve gereksinimleri olduğu düşünülmektedir.