Matkap uç ve kanal geometrisi tasarımı ve delme performansı üzerindeki etkilerinin araştırılması


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2016

Öğrenci: GÜVEN MERAL

Danışman: HAKAN DİLİPAK

Özet:

Makine imalat sektöründe önemli bir yere sahip delme takımları için ödenen ithalat bedelleri gün geçtikçe hızla artmaktadır. Ar-ge çalışmaları ile bu takımların üretim maliyetleri düşürülerek yerli hale getirilmesi ülkemiz ekonomisinde dışa bağımlılığı azaltmak açısından büyük önem arz etmektedir. Yapılan bu çalışmada, farklı matkap uç ve kanal geometrilerinin delik delme performansı üzerine etkisinin araştırılması amaçlanmıştır. Bu amaçla, iki adet özgün matkap kanal geometrisi tasarlanmış ve üretilmiştir. Deneysel çalışmalarda ticari olarak tedarik edilebilen en yaygın iki takım geometrisi (Geometri 1, Geometri 2) ile geliştirilen özgün iki kanal geometrisi (Geometri 3, Geometri 4) performansları test edilmiştir. Deney parametreleri olarak dört farklı kesme hızı (90, 100, 110, 120 m/dk) ve dört farklı ilerleme (0.15, 0.20, 0.25, 0.30 dev/dk) değeri kullanılmıştır. Deneyler AISI 4140 malzeme üzerinde, içten soğutma kanallı 10 mm çapında helisel yekpare karbür matkaplar kullanılarak yapılmıştır. Takım geometrilerinin delik delme performansı üzerindeki etkilerini araştırmak ve ideal işleme parametrelerinin belirlemek için Taguchi deney tasarımı kullanılmıştır. Elde edilen veriler ışığında AISI 4140 malzemesi için geliştirilen özgün matkap geometrisi olan Geometri 4 diğer geometrilere (Geometri 1 ve Geometri 2) ve geliştirilen diğer özgün geometriye (Geometri 3) kuvvet, yüzey pürüzlülüğü çaptan sapma, silindiriklikten sapma, diklik ve eşmerkezlilik açısından üstünlük sağlamıştır. Artan ilerleme miktarının kesme kuvvetlerini ve delik kalitesini olumsuz yönde etkilediği görülmüştür. Anova analizi ile giriş parametrelerinin deney sonuçları üzerindeki etkisi istatistiksel olarak bulunmuştur. Ayrıca Taguchi'nin Sinyal/Gürültü (S/G) analizi, yardımıyla en iyi sonuç için kontrol faktörlerinin optimum seviyeleri belirlenmiştir.