Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2018
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Erhan Demir
Danışman: ÖNDER KOÇYİĞİT
Özet:Kar çığları, Türkiye'de özellikle Doğu Anadolu, Doğu Karadeniz ve Güneydoğu Anadolu Bölgeleri gibi dağlık bölgelerde yaşayan insanları ve yaşam alanlarını tehdit eden doğa kaynaklı bir afettir. Türkiye'de çığdan korunma amaçlı ulusal çalışmalar, 1992 ve 1993 kış mevsimlerinde meydana gelen çığlarda 450'yi aşkın can kaybı ile sonuçlanan afetleri takiben başlatılmıştır. Ancak, çığ felaketiyle mücadele eden Avrupa ülkelerindeki benzer çalışmaların başlangıcı yaklaşık 150 yıl öncesine dayanmaktadır. Bu nedenle, bu tez çalışması ile, ulusal çığ önleme çalışmalarına katkıda bulunulması, özellikle son yıllardaki bilgisayar teknolojileri ve coğrafi bilgi sistemlerindeki gelişmelere paralel olarak yaygın kullanım imkânı bulan sayısal model uygulamaları ile elde edilen sonuçların gerçekleşmiş çığa ait veriler ile birlikte değerlendirilmesi yapılmıştır. Bu kapsamda, 2013 yılı kış mevsiminde yaşanmış çığa ait verilerin bulunduğu İzmir ili Bozdağ kayak merkezini içine alan saha pilot çalışma alanı olarak seçilmiştir. Yapılan arazi etütleri ve coğrafi bilgi sistemi programı yardımı ile seçilen alan içinde bulunan potansiyel çığ güzergâhları ve başlama bölgeleri tespit edilmiştir. Söz konusu çığ güzergâhları içerisinden gerçekleşmiş çığ verileri bulunan Kocadere, çalışma çığ güzergâhı olarak belirlenmiştir. Kar örtüsü ile ilgili olarak arazide yapılan ölçümlerle, Devlet Su İşleri tarafından yapılan kar rasatları ve proje kapsamında kopma bölgesinde kurulan Otomatik Çığ-Meteoroloji Gözlem İstasyonundan elde edilen veriler kullanılarak olası kopma derinlikleri ve kar yoğunlukları tespit edilmiştir. Seçilen çığ güzergâhında iki farklı çığ dinamik modeli kullanılarak farklı senaryolar çalışılmıştır. Kocadere çığ güzergâhında gerçekleşmiş çığ verileri ile program tarafından üretilen çığ durma mesafesi, kar basınçları ve kar yükseklik sonuçları birlikte değerlendirildiğinde, model sonuçlarının gerçekleşmiş çığ verileri ile uyumlu olduğu görülmüştür.