Okul öncesi öğrencilerinin sınıf genelinde uygun olmayan davranışları azaltmada Tootling stratejisinin etkililiği


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Öğrenci: PELİN KOVANCI

Danışman: NECDET KARASU

Özet:

Bu çalışmanın amacı ilgili alanyazını Olumlu Davranış Desteği (ODD) çerçevesinde, sınıf düzeyinde kullanılan, sınıf içi öğrenci davranışlarında olumlu değişiklikler yaratabilen, akranların olumlu davranışlarının gözlemi ve bildirimi üzerine kurulmuş Tootling stratejisinin (Skinner, Skinner, & Cashwell, 2000) uyarlamasını bir okul öncesi sınıfında yaparak çoğaltmak ve genişletmektir. Tootling stratejisinin okul öncesi öğrencilerinin hem hedef öğrenci hem de sınıf genelinde hedef davranışlar üzerindeki etkisi araştırılmıştır. ODD ile birleşik bir yapıda, sınıf temelli uygulamalardan biri olan Tootling stratejisi uygun davranışlar üzerindeki odağı sayesinde önleyici ve yapıcı bir stratejidir. Tootling stratejisi olumlu sınıf iklimi oluşturmak için öğretmenlerin gözden kaçırdığı uygun davranışlara akran gözlemi sağlayarak bu davranışların öğretmene bildiriminin öğretildiği sınıf çaplı bir uygulamadır. Tootling stratejisi uygun olmayan davranışlar üzerindeki odağı değiştirerek uygun davranışlar üzerindeki dikkati arttırmayı ve öğrenciler arasındaki etkileşimin kalitesini yükselterek akran dışlamasının azaltılmasını hedefler (Rathvon, 2008; Sherman, 2012; McHugh, 2014). Bu çalışmada Tootling stratejisinin okul öncesi öğrencilerinin (4 yaş) hem hedef öğrenci hem de sınıf düzeyindeki, sınıf içi uygun olmayan ve uygun davranışlar üzerindeki etkisi A-B-A-B geri çekme deseni kullanılarak araştırılmıştır. Öğrenciler uygun davranışların gözlemini ve bildirimini belirlenen etkinlik saati içinde ve resimli bildirim kartlarıyla gerçekleştirmişlerdir. Günlük ulaşılabilir bildirim hedefi belirlenmiş ve ulaşılan hedef sonucunda grup ödülü kullanılmıştır. Uygulama, Tootling stratejisi ile akranlarının uygun davranışlarının bildirimini okul öncesi öğrencilerinin yapabileceğini göstermiştir. Sonuçlar, Tootling'in okul öncesi öğrencilerinin bildirim yapabileceğini ve Tootling müdahale aşamasında, başlama ve geri çekilme evrelerine kıyasla sınıf içi uygun olmayan davranışlarda azalma ve uygun davranışlarda artış olduğunu ortaya koymuştur. Ayrıca Tootling, sınıf öğretmenine öğrencilerin davranışlarını olumlu bir şekilde güçlendirmek için bir destek sağlayabileceği ve uygun olmayan davranışlara karşı önleyici olarak işlev görebileceği düşünülmektedir. Öğretmen tarafından doldurulan sosyal geçerlik formu bulgularına göre uygulanan stratejinin etkili ve verimli olduğu görüşü sunulmuştur. Çalışmanın sınırlılıkları ve ileri araştırmalar için öneriler tartışılmıştır.