Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2013
Öğrenci: MURAT KALFA
Danışman: AHMET AZMİ YETİM
Özet:Kalite yönetimi uygulamalarının yaygınlaştırılarak kamu örgütlerinde hizmet kalitesinin arttırılmasına yönelik yapılan bu araştırmanın amacı, çağdaş yönetim teorilerinden olan toplam kalite yönetiminin, kamu yönetiminde uygulama ve kurumsal özdeğerlendirme modellerinden olan Avrupa Birliği Ortak Değerlendirme Çerçevesinin, çalışan algılarına göre kamu örgütü üzerinde oluşturduğu etkiyi, kurumsal özdeğerlendirme yaparak ortaya koymaktır. Araştırma grubunu, Ortak Değerlendirme Çerçevesinin (ODÇ) uygulandığı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı merkez teşkilatında (ÇSGB) anketi yanıtlayan 379 çalışan ile ODÇ'nin uygulanmadığı Gençlik ve Spor Bakanlığı Spor Genel Müdürlüğü merkez teşkilatında (SGM) anketi yanıtlayan 247 çalışan oluşturmaktadır. Bu araştırma, tarama modelinin kullanılacağı betimsel (tasviri-niceliksel) bir çalışmadan oluşmuştur. Araştırmada veri toplama aracı olarak tarafımızca geliştirilen Likert tipi bir ölçek olan Ortak Değerlendirme Çerçevesi Kurumsal Kalite Ölçeği (ODÇ-KKÖ) kullanılmıştır. Ölçeğin kapsam geçerliliği için 11 kişiden oluşan uzman görüşünden ve pilot uygulamadan yararlanılmış, yapı geçerliliğine yönelik olarak ise açımlayıcı faktör analizi yapılmıştır. Ölçeğin güvenirliğinin belirlenmesine yönelik olarak da Cronbach alfa katsayısı hesaplanmıştır. Verilerin faktör analizi için uygunluğunu gösteren Kaiser Meyer Olkin ve Bartlett testi sonuçları örneklemin yeterli olduğunu ortaya koymuş, Kaiser-Meyer-Olkin değeri .975 ile verilerin faktör analizi için "çok iyi" ayılabilecek düzeyde olduğunu göstermiştir. Bartlett'in Sphericity testi sonucu da (p< .05) ölçekteki değişkenler (maddeler) arasında manidar bir ilişkinin olduğunu ortaya koyarak verilerin faktör analizi için uygun olduğunu göstermiştir. Ölçeğin özdeğer grafiği tek faktörde özdeğerin 13.90 olduğunu ortaya koymuş, birinci faktörün özdeğerinin 1'in çok üzerinde olması ve sonraki düşüşün keskin olup 1'in altında kalması ve maddelerin özdeğerlerinin birbirine çok yakın olması nedeniyle ölçeğin tek faktörlü bütüncül bir yapıya sahip olduğu gözlenmiştir. Açıklanan varyans % 69.53 çıkmış, bu da ölçeğin, kurumsal kalite adı verilen tek faktörlü değişkeni yaklaşık %70 gibi bir oranla ortaya koyduğunu göstermiştir. Bir maddenin faktöre ait olup olmadığını gösteren faktör yük değerlerinin, yaklaşık .80 ile yaklaşık .90 arasında olması, maddelerin kurumsal kalite faktörüyle yüksek ilişkide olduğunu ortaya çıkmıştır. Madde-toplam korelasyonlarının yaklaşık .70 ile .90 arasında olması ölçeğin iç tutarlılığının da yüksek olduğu göstermiştir. Bir ölçekte güvenirlilik üst değerinin 1 ve yeterli görülen değerin .70 olduğu göz önüne alındığında, maddelere ait Cronbach alfa değerinin .98 çıkmış olması ODÇ-KKÖ'nin çok yüksek bir güvenilirliğe sahip ölçek olduğunu ortaya koymuştur. Dolayısıyla bu çalışma yeterli bir çalışma grubu üzerinde yüksek düzeyde geçerlilik ve güvenilirliğe sahip bir ölçekle gerçekleştirilmiştir. Kurum değişkeni açısından çalışanların kurumsal kalite algılamalarında ODÇ'nin uygulanıp uygulanmamasına göre ÇSGB ortalamasının ( =71.37) SGM ortalamasından ( =57.16) yüksek olduğu görülmüş, bu farkın anlamlılığına ilişkin t testi sonuçları da ÇSGB ortalamasının SGM ortalamasından anlamlı şekilde yüksek olduğunu ortaya koymuştur t(624)=7.609, p< .001. Bu bulgu da bize ODÇ'nin uygulandığı kamu kuruluşunun kurumsal kalitesinin en azından çalışanların gözünde pozitif yönde etkilendiğini göstermiştir. Sonuç olarak, Avrupa Birliği Ortak Değerlendirme Çerçevesinin uygulandığı kamu örgütüne etkisini ortaya koymak için, önce Ortak Değerlendirme Çerçevesi ölçütleri temelinde bir ölçek geliştirilmiş, sonra kurumsal kaliteyi ölçen bu ölçek ile iki bakanlık merkez teşkilatına kurumsal özdeğerlendirme yapılarak Ortak Değerlendirme Çerçevesinin uygulandığı kamu örgütü üzerindeki olumlu etki ortaya konulmuştur.