Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2009
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Gülsün ÖZTÜRK
Danışman: MEHMET ZEKİ TANER
Özet:Kemik hastalıkları içinde en sık görülen ve önemli bir halk sağlığı problemi olan OP; düsük kemik kütlesi ve kemik dokusunun mikroyapısının bozulması sonucu kemik kırılganlığının artması ile karakterize sistemik bir iskelet hastalığıdır. Çalısmada amacımız, osteoporoz risk faktörleri ve serum çinko düzeyinin osteoporozdaki rolünü incelemektir. Çalısmamıza, Ocak-Nisan 2009 ayları arasında Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalı Menopoz Polikliniği’ne basvuran ve kemik mineral dansitesi ölçümü yapılan kadınlardan, osteoporoz saptanan 100 çalısma ve normal sınırlarda kemik mineral dansitesi saptanan 133 olgu kontrol grubu olmak üzere, toplam 233 olgu dahil edildi. Çalısmaya aldığımız olgularda OP risk faktörlerini sorgulayarak, çinko eksikliğinin bu risk faktörleri arasındaki yerini tayin etmek ve OP patofizyolojisinde rolünü saptamak için serum çinko düzeylerini ölçtük. Gravida, parite, ilk gebelik yası, menars yası, OKS kullanımı, eğitim düzeyi, meslek grupları, süt, yoğurt, peynir tüketimi, sigara kullanımı ve ailede OP anamnezi bakımından gruplar arasında fark yoktu. Her iki grupta alkol tüketimi yoktu. Her iki grupta gıda ile alınan kalsiyum miktarı yetersiz olarak hesaplanmıstır. Her iki grupta 40-70 yas arası KMD değerleri anlamlı değisim göstermemekle beraber, grafiksel bir düsüs gösterdi. Kontrol grubunda daha belirgin olmakla üzere HRT kullanımının daha fazla olduğu 50-60 yas arası bu düsüs, artıs lehine bir değisim gösterdi. BMI, OP grubunda anlamlı olarak düsük saptandı. Kontrol grubunda abortus sayısı daha fazla, reprodüktif süre, HRT kullanımı ve süresi daha uzun, cerrahi menopoz sayısı daha fazla, OP grubunda menopoz yası daha erken, sedanter yasam, kahve tüketimi daha fazla, fraktür hikayesi daha çok iken; doğal olarak KMD değerleri daha düsük saptandı. Özellikle postmenopozal dönemde osteoporoz riski tasıyan olguların erken dönemde saptanabilmesi için rutin takipler esnasında genis spektrumlu risk faktör sorgulaması önemlidir. Çalısmamızın sonucunda ortalama serum çinko seviyeleri, OP grubunda kontrol grubuna göre istatiksel olarak anlamlı derecede düsük bulundu. OP birçok etkenin rol oynadığı kemik gücü kaybıdır. Populasyonumuzda, fiziksel aktivite ve HRT kullanımı koruyucu faktörler; sigara kullanımı, kahve tüketimi, üretkenlik süresinin kısalığı ve erken menopoz yası önemli risk faktörleri olarak saptanmıstır. Osteoporoza karsı korunmada, fiziksel aktivite, sigarasız ve kahve tüketiminin sınırlı olduğu yasam stili önemlidir. Üretkenlik süresini optimize etmek amacı ile gereksiz over cerrahisinden kaçınmak veya sınırlı tutmak gerekir. OP grubunda saptanan düsük çinko düzeyinin rolü tam bilinmemektedir. Çinkonun OP etyolojisi ve gelisim mekanizmasındaki rolünü belirleyebilmek için genis olgu sayılı ve uzun süreli kontrollü prospektif toplumsal çalısmalara ihtiyaç vardır. Ancak çinkonun birçok biyolojik fonksiyonda rol oynadığı düsünülür ise çinkodan fakir beslenmemeye dikkat etmek gerektiği söylenebilir.