Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Sümeyra Ciba
Danışman: İRES İSKENDER
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Özet:Fırçasız doğru akım motorları; birçok endüstriyel alanda kullanılan özel amaçlı elektrik motorlardan biridir. Fırçasız doğru akım motorlarının yüksek verim, uzun çalışma ömrü ve az bakım gerektirme gibi avantajlara sahip olmasının yanı sıra kontrol yapısının karmaşık olması gibi bir dezavantajı vardır. Bu yüzden günümüzde fırçasız doğru akım motorlarının kontrolü ile ilgili pek çok çalışma yapılmaktadır. Kontrol yapılırken klasik veya modern kontrol yöntemleri kullanılabilmektedir. Bu tez çalışmasında fırçasız doğru akım motorlarının modern kontrol yöntemlerinden biri olan Model Referans Adaptif Kontrol (MRAK) sistemi (MIT kuralı) ile kontrolü üzerine çalışılmıştır. Bu çalışma MATLAB programı Simulink uygulamasında yapılmıştır. Simülasyon yapılırken tasarlanan sistemlere darbe fonksiyonu, sinüs fonksiyonu ve basamak fonksiyonu şeklinde referans girişler uygulanmıştır. Simülasyonun birinci kısmında, MRAK - MIT kuralına göre tasarlanmış olan sisteme yukarda belirtilen girişler uygulanıp sistemin çıkış hızı gözlemlenmiştir. Simülasyon sonuçları incelendiğinde sistemin hızının referans modelin hızını takip ettiği sonucuna varılmıştır. Simülasyonun ikinci kısmında, klasik kontrol yöntemlerinden biri olan PID kontrolör ile kontrol üzerine çalışılmış ve elde edilen sonuçlar MRAK - MIT kuralı ile kıyaslanmıştır. Simülasyonun son kısmında ise motorun ısınması sonucunda direnç değerinin değişeceği düşünülerek bu değer değiştirildikten sonra simülasyon tekrar çalıştırılmış ve sistemin çıkışı tekrar gözlemlenmiştir. Bunun sonucunda sistem hızının referans modelin hızını yine takip ettiği ortaya çıkmıştır.