Ankara metropoliten alanında kentsel ve kırsal su tüketim davranışlarının değerlendirilmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2024

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Münire ARSLANOĞLU SEZGİN

Danışman: Fatma Erdoğanaras

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

İnsan yaşamının devamlılığı için hayati bir öneme sahip olan su, gün geçtikçe artan kirlilik, su kaynaklarının homojen dağılmaması ve iklim değişikliğinin neden olduğu kuraklık tehdidiyle karşı karşıya kalmaktadır. Falkenmark göstergesine göre su varlıklarına göre sınıflandırılan çalışmada Türkiye’nin günümüzde su stresi çeken bir ülke olduğu ve 2040 yılında nüfusun 100 milyona ulaşması durumunda mevcut su kaynakları ile su fakiri bir ülke olacağı öngörülmektedir. Bu çerçevede, ülkemiz için sınırlı bir kaynak durumundaki suyun tüketimi boyutunun ele alınması ve planlama ile ilişkisinin kurulması büyük önem taşımaktadır. Tez çalışmasında, Ankara metropoliten alanı içindeki kentsel ve kırsal bölgelerde su tüketim davranışlarının hangi sosyo-ekonomik değişkenler ve planlama bileşenleriyle (yoğunluk ve yapılaşma türü), etkileşimli olarak değiştiği ele alınmaktadır. Bu amaca yönelik olarak ASKİ’nin 2022 evsel su tüketimi değerleri üzerinden mekânsal bir okuma yapılmıştır. Bu veriler korelasyon ve doğrusal regresyon istatistiki analizleriyle değerlendirilmiştir. Çalışmanın sonuçları, sosyo-ekonomik gelişmişlik ile su tüketimi arasında pozitif bir ilişki olduğunu ve kırsal alanlarda yaz aylarında su tüketiminin büyük oranda arttığını ortaya koymaktadır. Bu sonuçlar sosyo-ekonomik değişkenlerin yanı sıra yoğunluk ve yapılaşma türüne ilişkin planlama kararlarının su tüketim davranışları üzerinde etkili olduğunu göstermektedir. Dolayısıyla kent su yönetimi ve planlama süreçleri birlikte ele alınmalıdır.

Anahtar Kelimeler : Kırsal ve kentsel su tüketimi, sosyo-ekonomik gelişmişlik düzeyi, nüfus yoğunluğu, plan kararları, Ankara