Kentsel büyüme ve yerel iklim değişikliği Bursa örneği


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi, Mimarlık, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2016

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: MORTAZA MORADI

Danışman: Nilgün Görer Tamer

Özet:

Günümüzde, kentsel büyüme ve yayılma, insan kaynaklı sera gazı emisyonlarının artışına neden olan faktörler arasında gösterilmektedir. Bu çerçevede çalışmanın amacı, Bursa Kentinin 1984-2014 yılları arasındaki mekânsal gelişiminin, yerel iklim değişikliği üzerinde etkili olup olmadığını ortaya koymaktır. Uydu görüntüleri ve iklim parametreleri bu çalışmanın temel veri kaynaklarıdır. Arazi kullanımı/örtüsü değişiminin belirlenmesi için Bursa Kenti 1984-1995-2003-2014 yıllarına ait Landsat 5 TM ve Landsat 8 OLI uydu görüntülerinden yararlanılmıştır. Meteoroloji Genel Müdürlüğü'nün Bursa İli içinde yer alan 3 meteoroloji istasyonunda (kentsel, kırsal ve yarı kentsel) 1985-2014 döneminde ölçülen iklim parametreleri (ortalama, maksimum, minimum hava sıcaklıkları ve yüzde nispi nem) çalışmada kullanılmıştır. İklim parametrelerinin analizi ve değerlendirmesi Eşli Örneklemler t-Testi kullanılarak yapılmıştır. Çalışmadan elde edilen sonuçlara göre, 1984-2014 yılları arasında kent nüfusu iki buçuk kat artarken kent yerleşim alanı altı kat büyümüştür. Kentsel alanın büyümesi ile orman ve tarım alanlarında azalma olmuştur. Holdern modeli uygulaması sonucunda, 1995-2003 dönemindeki büyümenin %65,5 oranında kentin yayılmasından kaynaklandığı saptanmıştır. Aynı dönemde yerel iklim parametrelerinden ortalama aylık minimum sıcaklıklarda 1,36 °C artış izlenmiştir. Bu değişimde Bursa Ovası'nın kentsel gelişmeye açılmasının önemli bir payı olduğu söylenebilir. Sonuç olarak bu çalışma, yerel iklim değişiminde bir yandan kentsel büyümenin ve yayılmanın etkili olduğunu ortaya koyarken diğer yandan da mekânsal planlama kararlarının bu süreçteki rolüne dikkat çekmektedir.